Lactiferous duct – د شیدو کانالونه

د شیدو کانالونه خپله کې سره یو ځای کیږې او څانګې شوی سیستم جوړوي او د شیدو د مرغړیو نرمۍ (lobules) د تیانو له سرونو سره وصل کوي. لکټو جېنې سېس (lactogenesis) له اومیندوارۍ د شیدو د تولید د انتقال بهیر ته وایي. کله چې لکټو جېنې سېس (lactogenesis) د هورمونو د اغیز لاندې تر سره کیږي، دې وخت کې نرمې عضلې خپل ځان ټولوي او د فعالیت له امله یې شیدې د تیانو سرونو لور ته ځي. د شیدو کانالونو ته په انګریزۍ کې (galactophores, galactophorous ducts, mammary ducts, mamillary ducts or milk ducts) نومونه هم اخلي.

---

جوړښت
کولمنر اېپي تیلیم نسجونو (columnar epithelium) پوښلي او مایو اېپي تیلیل حجرې (myoepithelial cells) یې ملاتړ کوي.

---

فعالیت
د شیدو د تولید په توازن کې، د شیدو په درېدو او بېرته جذب کې کولمنر اېپي تیلیم اړین رول لري. په انګریزۍ کې (tight junctions) د مختلفو پروتینونو پېچلی اتصال دی دنده یې د بهېدنې مخنیوی وي – د کولمنر اېپي تیلیم حجرې (tight junctions) جوړوي کوم چې د هورمونونه او سیمه ایزو فکتورونو لخوا لکه فشار او کېسین یا فوسفوروتین (casein) لخوا ترتیب او تنظیم کیږي. پرولکټین پروتین او/یا لکټوجېن د (tight junction) د بندېدو لپاره اړین دي خو له زېږون مخکې پروجېسټېرون هورمون د بندېدو مخنیوی کوي.

---

Lactiferous Duct Dysmorphia (LDD)
د شیدو د یوه کانال په کچې او شکل کې بې نظمي یا د شکل بدلون دی کوم چې د شیدو په بهېدو کې منفي اغیزي لري. په انګریزۍ کې ورته (Milk Duct Dysmorphia) اصطلاح هم کاریږي.

---

کلینیکي کتنه
د تیانو ډیری ناروغۍ یا د شیدو له کانالونو سرچینه اخلي او یا تړاو ورسره لري.
– د تیانو د سرطان ډېری ډولونه په کولمنر اېپي تیلیم کې پیدا کیږي
– ماسټال جیا یا د تیانو درد (mastalgia) د تیانو وړو نرمیو کې د ترشح د توازن د نشتوالي او د شیدو په کانالونو کې د بېرته جذب له امله پیدا کیږي
– په تیانو کې پړسوب (nonpuerperal mastitis) کوم چې له اومیندوارۍ او له تي ورکولو سره تړاو نلري او عفوني کېدنه ورسره مل وي
– د شیدو کانال کې د مایع جمع کېدنه او د تي د سر لاندې د کانال پراخېدنې ته (duct ectasia) وایي
– په تي کې مردار دانه پیدا کېدل (subareolar abscess)
– د (fibrocystic breast changes) سیسټ ډیری ډولونه د شیدو له کانالونو سر چینه اخلي