ټولې لیکنې

اسم دی. ځینې لهجې د زغالې املا ځواله لیکي او تلفظ کوي. اخښکل شوي ګرد شوي اوړه کوم چې په لاس او په هوارونکي هواریږي. په هوارونکي د اوړو هواره شوې ټوټه په تنور، تبخي، کړایي کې پخیږي یا له پاسه پرې خوږ، مالګین د سبزي یا غوښې سینګار کېښودل کیږي او ډوډۍ، پېرکی، اشکې، پېزا، پراټه او داسې نور ترې جوړیږي.

پخوانی او عام نوم یې "چوټ" دی کوم چې هندۍ ریښه لري او پښتو کې له ډېره پخوا کاریږي. چوټ، د حساب چوکاټ، د شمېرنې چوکاټ، حسابګر، شمېرګر

اسم دی. هواره کاشوغه په کومې چې ژبې ته د خولې او مرۍ د ازموینې لپاره فشار ورکول کیږي.

نوم (اسم) دی. ترک کوونه، تسلیم کېدنه، ایله کوونه، خوشې کوونه ۱ – ترک کوونه، پرېښودنه، استوګنځای کې د مېشت کېدو بس کوونه : وزیر د اصلاحاتو د پرېښودو اعلان وکړ. همانیزه پرېښودنه، ترک کوونه د دندې، پوست یا مقام پرېښودنه. همانیزه پرېښودنه ۲ – د یوې سیالۍ یا رقابت د ادامې پرېښودنه : په ماراتون کې د ګڼ شمېر سیالیو د پرېښودنې راپور ورکړل شوی. ۳ – تسلیم کېدنه، بې پروا کېدنه : ۴ - پرېښودل شوی (له خیال ساتنې پرته ګډوډ پرېښودل شوی) پرېښودل شوې ځمکه = شاړه ځمکه...

فعل دی. مانا وتل، ، ترک کول، بس کول، تسلیم کېدل، خوشې کول، ایله کول تعریف ۱ - د بل ملاتړ په بشپړ توګه بس کول. ۲ - د کړنو د یوې لړۍ له ادامې لاس په سر کېدل. ۳ - په بشپړ توګه ترک کول یا ترې بې پروا کېدل. ۱ – له یو ځای نه په دایمي او قطعي توګه تلل، په یو ځای کې مېشت کېدنه بس کول : خپل کور پرېښودل. همانیزه یا مترادف ترک کول یا پرېښودل، ترې تلل ۲ – یوې کړنې ته ادامه نه ورکول، بس کول یا ترک کول : خپلې زدکړې پرېښودل یا بس کول. ۳ – پرته له دې چې نور پام ورته وکړي، په ارادي توګه د یو څه یا یو کس پرېښودل ترې بې پروا کېدل، پرېښودل یا ترک کول ۴ – د بل په واک کې پرېښودل، بل ته یې واک لاس کې ورکول : د رسمي اسنادو لیکونکي مرزا ته د خپلې شتمنۍ د مدیریت پرېښودل یا سپارل. همانیزه یا مترادف سپارل (داسې کس ته سپارل په کوم چې باور لری)...

د ۱۸۳۶ کال د اپرېل په ۱۲ نېټه د فرانسې په پېرپینیان کې زېږېدلی او د ۱۸۸۶ کال د اګسټ په ۱۶ نېټه د ګواتمالا په کلوداد کې مړ شوی. د فرانسې جورنالست او سیاست پوه وو. اډالف اموروکس له لوی افلاس سره مخ شو او تقریبا تر ۲۰۰ د زیاتو کسانو شتمنۍ یې لاهو کړه. د افلاس قربانیانو دا ماته خوړنه د یهودانو دسیسه وګڼله او د اتلسمې پېړۍ پای کې د یهودانو ضد د خوځښت رامنځته کېدو لامل شوه. اډالف اموروکس په ۱۸۵۷ کې د چاپ کوونکو د کورنۍ له یوې ښځې "ماري ماسوت" سره واده وکړ او دواړو خپله کې درې بچیان ژک، جوزېف او تېرېزا سره لرل. په ۲۹ کلنۍ کې د پېرپینیان د ښاروالۍ د مشاور په توګه کاندید شو او نظریات یې محافظه کار وو. د ۱۸۷۷ کال د مې په ۱۶ نېټه فرانسه کې د اساسي قانون بحران رامنځته شو او له بحران وروسته اډالف اموروکس په روسیلون کې د بیا کتنې مشر مدیر وټاکل شو. په ۱۸۸۲ کې یې د یونیون جېنېرل د کتولیک عیسویانو پ...

نوم یې ماري فرانسواز راوول (Marie-Françoise Raoul) دی. د ۱۷۷۱ د ډسمبر په ۱۹ نېټه د فرانسې سنت پول دو لیون کې زېږېدلې او د ۱۸۳۳ کال د ډسمبر په ۹ نېټه په پاریس کې مړه شوې. د فرانسې فېمنسټه لیکواله، جورنالسته، فیلسوفه او د مقالو لیکونکې وه. د شخصي ژوند په اړه یې کم مالومات موجود دي. مور یې د فاني د زېږېدو پر مهال مړه شوې وه او پلار یې د عریضو لیکونکی کلوډ رونې راوول وو چا چې وروسته په کلیسا، د ښاروالۍ شورا او محکمه کې هم دنده ترسره کړې. د خپلې لور لمړی استاد او لارښونکی هم پاتې شوی او هڅه یې کوله چې د خپلې لور زېرکتیا پراخه کړي. فاني راوول وروسته پاریس ته ولاړه او هلته یې د تېرېزا تایلین، جولیت رېکامي یر او د ستایل جیرماني صالونونو ته تګ پیل کړ او هلته یې د فرانسې له نامتو شاعرې او لیکوالې کانستانس دو سام سره لیده کاته پیل شول. په ۱۸۰۱ کې ېې د کانستانس دو سام په مرسته "د ښځو په اړه د ښځ...

په کال ۱۷۲۵ کې پیدا شوې او په کال ۱۷۸۶ کې مړه شوې. د ۱۷۷۰–۱۷۷۶ کلونو ترمنځ د (Annonces, affiches et avis divers de Montpellier) ریسه وه.

د ۱۶۶۳ کال د جون په دوېمه نېټه د فرانسې په سوېل کې، په نیم کې زېږېدلې او په ۱۷۱۹ کې، د هالنډ په سوېل کې، په وربرګ سیمه کې مړه شوې. د اتلسمې پېړۍ په پیل کې نامتو جورنالسته وه. د اوتخېخت یا اوترېکت د سوېل د مذاکرې په اړه یې راپور تقریبا ټولې اروپا لوستی وو. مذهب یې د عیسویت پروتستانو ډله وه خو کله چې فرانسه کې د پروتستانو ضد فعالیت پیل شوو نو مذهب یې کتولیک ته بدل کړ. په ۱۷۰۱ کې یې فرانسه پرېښوده او خپل مذهب یې له کتولیک کالوینیزم ته بدل کړ.

په کال ۱۷۳۶ کې زېږېدلې او په کال ۱۸۱۲ کې مړه شوې. د فرانسې جورنالسته، شاعره او د ډرامو لیکونکې وه. د ۱۷۵۹–۷۸ کلنو ترمنځ "د مېرمنو د ورځپاڼې" ریسه وه. کله یې چې د مېرمنو ورځپانه واخیستله نو هڅه یې وکړه چې فېمینېزم ته وده ورکړي او ټولنیزو اصلاحاتو ته لار هواره کړي. د ورځپاڼې له پلورلو وروسته له ۱۷۸۲ تر ۱۸۰۴ پورې په وېرسی کې د مونتانزیر تیاتر ریسه شوه او د خندونکو ډرامو په لیکلو یې پیل وکړ. د فرانسې په سوېل کې د اېکس ان پروانس سیمه کې زېږېدلې وه. لمړی مېړه یې مړ او له دوېم مېړه یې په کال ۱۷۷۴ کې طلاق اخیستی وو....

د ۱۷۷۳ کال د نومبر په دوېمه نېټه پیدا شوې او د ۱۸۲۷ کال د اګسټ په ۱ مړه شوې. د فرانسې لیکواله او جورنالسته وه. له ژان ژک روسو وروسته دوېمه د اخلاقو فیلسوفه ګڼل کیږي. پلار یې د مولان چارلز د وخت د پاچا مشاور تېر شوی وو او د سټرس له امله د فرانسې په انقلاب کې مړ شوی وو. کورنۍ یې د انقلاب پر مهال د خپلې شتمنۍ لویه برخه له لاسه ورکړې وه او له همدې امله د مولان پولین په لیکنو پیل وکړ تر څو له دې لارې د کورنۍ نفقه پوره کړي. په ۱۷۹۹ کال کې یې د ژان باتیست انتوان سوارد په مرسته د پوبلیسیست په نامه رسنۍ کې لیکنې پیل کړې او همداسې په ۱۷۹۹ کې د ناولونو لیکل هم پیل کړل او په همدې کال کې یې د "تضادونه" په نامه ناول چاپ شو کوم چې د فرانسې له انقلاب وروسته د یوه ځوان په اړه وو. ورپسې یې د "اېما کورټني کیسه" په نامه ناول کوم چې په انګرېزۍ ژبې مېري هېز لیکلی وو فرانسوي ته وژباړه. په ۱۸۱۲ کې له فرانسو...

په کال ۱۷۴۵ کې زېږېدلې او په ۱۷۹۲ کې مړه شوې. د فرانسې جورنالسته وه. د ۱۷۸۹–۱۷۹۲ کلونو ترمنځ د اراز ښار د ارتوا افیش ورځپاڼې ریسه وه. رسنۍ کې د جکوبه پر ضد لیکنې خپرولې او د وخت له انقلابي رهبر مکسیمېلین روبیسپیر او خور یې شرلوت روبیسپیر سره د مخالفت له امله یې په ۱۷۹۲ کال کې فرانسه پرېښوده تر څو یې حکومت اعدام نه کړي.

په کال ۱۷۷۴ کې مړه شوې. د فرانسې جورنالسته وه. د ۱۷۶۳–۱۷۶۶ کلونو تر منځ "د ښځو د ورځپاڼې" ریسه وه. له یادې رسنۍ یې د فرانسې یوه تر ټولو بریالۍ او نامتو ورځپاڼه جوړه کړه، د نامتوالي لامل یې په رسنۍ کې د فېمینېزم محتوا وه. کترین میشېل د پاچا د یوه خادم خور وه او همداسې یې د جوورت په نوم له یوه شتمن کس سره واده کړی وو خو دا چې ژوند کې یې کومه ځانګړې موخه نه لرله زړه تنګې شوې وه او له همدې امله یې په ۱۷۶۳ کې د بومېر اغلې څخه د مېرمنو ورځپاڼه واخیستله. په رسنۍ کې یې د پخوا په څېر د فېمینېزم لیکنو ته ادامه ورکړه خو د بومېر د اغلې په پرتله یې د موضوع د بیان لپاره مناسبه برید نه کوونکې ژبه کاروله. په ۱۷۷۴ کال کې د مونتاکلوس ماري ایمیلي ماریون یاده رسنۍ وپېرله....

په نوم کې یې د لو پرنس مانا شهزاده نه دی او نه هم نر دی بلکې نوم یې دی او خپله ژان ماري ښځه ده. د ۱۷۱۱ کال د اپرېل په ۲۶ نېټه زېږېدلې او د ۱۷۸۰ کال د سپتمبر په ۸ نېټه مړه شوې. د فرانسې لیکوال وه او په ۱۷۴۰ کې یې د "ښکلا او ځناور" په نوم افسانه لیکلې. له خپلې وړې خور کترین اېمې سره د راهبانو ښونځي ته د لمړنیو زدکړو لپاره تللې. له زدکړو وروسته یې پرېکړه وکړه چې د راهبې په توګه دنده ترسره نه کړي او یوازې ښوونکې شي. وروسته د فرانسې مېتز ته ولاړه او د یوې کورنۍ کومې چې د لیونې ویل په محکمه کې کار کوه د ماشومانو ښوونکې شوه. د ښوونکې په توګه له اوږدمهاله تجربې وروسته یې د ښوونکو لپاره د لارښوونې او چلند لیکنې پیل کړې، همداسې یې د اخلاقي چلند په اړه افسانې لیکل پیل کړل. د ښونکې لیکوالې په توګه د خپل وخت بریالۍ لیکواله وه خو په خپلو لیکنو کې یې کله نا کله ټولنیزو سیاسي مسایلو ته هم اشاره کړې او...

بشپړ نوم یې (Louise-Félicité Guynement de Kéralio) دی. د ۱۷۵۸ کال د اګسټ په ۲۵ نېټه د فرانسې په ولانس دروم سیمه کې زېږېدلې او د ۱۸۲۱ کال د ډسمبر په ۳۱ نېټه په بروکسل کې مړه شوې. د فرانسې لیکواله او ژباړونکې وه. اصلي ځای یې د فرانسې بروتون یا بریتاني ټاپوزمه وه. پلار یې د کېرالیو لویي فېلیکس د پارما شهزاده او د کوندیلک اېت ین بونوت استاد وو. همداسې تر ۱۷۷۶ کال پورې په نظامي ښونځي کې استاد پاتې شوی. مور یې فرانسواز ابی ژباړونکې او لیکواله وه. همداسې له ۱۷۷۷ تر ۱۷۸۲ کال پورې د وېرسی په محکمه کې وه. د کېرالیو لوییز فېلیسیتې په ۱۷۹۰ کال کې د بلجیم له پییر فرانسوا جوزېف روبرټ سره واده وکړ ؛ پییر فرانسوا سیاست پوه، انقلابي او د جورج ډانټون منشي وو. د کېرالیو لوییز فېلیسیتې خپل لمړی کتاب په ۱۶ کلنۍ کې ژباړلی او خپل لمړی ناول کتاب "ادېلېدې" یې په ۱۸ کلنۍ کې لیکلی. ژباړل شوي کتابونه یې هنري سو...

اصلي نوم یې ماري ګوژ وو. د ۱۷۴۸ کال د مې په ۷ نېټه زېږېدلې او د ۱۷۹۳ کال د نومبر په ۳ نېټه مړه شوې. د کیسو لیکونکې او سیاسي فعاله وه. "د ښځو د حقونو او ښځینه ښاریانو اعلامیه" یې یوه لیکنه وه کومې چې د ډېرو خلکو پام خپل کړ خو له دې پرته یې د ښځو په حقونو او د غلامۍ ضد نورې لیکنې هم خپرې شوي. د فرانسې په سوېل لوېدیځ کې زېږېدلې او په ۱۷۸۰ لسیزه کې یې د کیسو لیکونکې په توګه پاریس کې په لیکنو پیل کړی. د انساني حقونو مدافع او په فرانسه کې یوه تر ټولو لمړۍ مېرمن چې د غلامي ضد یې مبارزه پیل کړې. په خپلو کیسو کې یې مختلف ډوله موضوعات رانغښتي وو لکه واده او طلاق، د ماشومانو حقونه، بې کاري او ټولنیز امنیت او داسې نور، ... سره له دې چې سیاسي فعاله او د کیسو لیکواله وه د فرانسې له انقلاب مخکې یې اداکاري هم کوله. په پیل کې یې د فرانسې د انقلاب ملاتړ وکړ خو له انقلاب وروسته چې کله ښځو ته حقونه ورنکړل ...

په ۱۷۹۳ کې د فرانسې خپرونکې او چاپ کوونکې او د فرانسې د انقلاب پر مهال سیاسي فعاله وه. د خلکو ملګری او د خلکو بیانونکی په څېر افراطي رسنۍ یې هم پر مخ وړلې. د پاریس په پلس دوفین کې د څلورم هنري د چاپ د دکان مالکه هم وه. د رسنیو خپرونکې او همداسې د فرانسې د انقلاب پرمهال په عامه ځایونو کې وینا کوونکې او بحث کوونکې وه. په ۱۷۹۰ کې یې د جان پال مارات ورځپاڼه چاپ کړه او همداسې یې خپله افراطي رسنۍ "د خلکو ملګری" چاپ ته ادامه ورکړه. پای کې یې رسنۍ کشف او ضبط شوه او همداسې د جان پال مارات د موندنې لپاره پلټنو ته یوړل شوه. د ۱۷۹۱ کال د جولای په ۱۷ نېټه ټولې څلور ښځې نیول شوې وې له کومو چې یوه ان فېلېسیتې کولومب وه. په ۱۷۹۳ کې د جمهوري غوښتونکې انقلابي ټولنې نامتو غړې وه. د اېت ین په نوم کس تور پرې ولګوه خو په محکمه کې یې تور ناسم ثابت شو او پای کې محکمې د ۱۷۹۰ کال د قانون له مخې اېت ین اړ کړ چې ۲۰ ...

په ۱۷۲۰ کال کې زېږېدلې او په ۱۷۶۶ کې مړه شوې. د فرانسې جورنالسته او د ۱۷۶۱-۱۷۶۳ کلونو ترمنځ د مېرمنو د ورځپاڼې ریسه وه. دا چې ولې یې د بومېر اغلې نوم ورته اخیسته په اړه یې مالومات نشته او همداسې یې د شخصي ژوند په اړه کوم مالومت نه دي موندل شوي خو ویل کیږي چې اصلیت یې د هالنډ وو. په کال ۱۷۶۱ کې یې "د مېرمنو ورځپاڼې" په نوم رسنۍ واخیستله او له یوې بې زیانه رسنۍ یې په یوې افراطي فیمنسټې رسنۍ بدله کړه. د فېمینزم د افراطي نظرونو له امله پېژندل شوې څېره وه. همداسې په فرانسه کې لمړۍ لیکواله ښځه ده چا چې د ښځو د تعلیم، مسلکي کار او مستقل ژوند په اړه په رسنیو کې لیکنې خپرې کړي. په لیکنو کې یې د وخت د دودونو پر ضد بې کچې افراطي او برید کوونکې ژبه کاروله. په کال ۱۷۶۳ کې یې خپله رسنۍ د مېزونف په کترین میشېل وپلورله....

کیمیا طبیعي ساینس دی او ماده مطالعه کوي، د مادې بدلونونه مطالعه کوي په مشخصه توګه اتومونه، مالیکولونه، کیمیاوي تعاملونه او هغه ځواکونه کوم چې د کیمیاوي تعامل د رامنځته کېدو لامل کیږي مطالعه کوي. کیمیا لاندې یاد شوي رانغاړي : - په ازاد حالت کې کیمیاوي عناصر، اتوم او اتومي ایونونه، همداسې یې یوالی د کیمیاوي بانډونو په ذریعه مطالعه کوي کوم چې با ثباته یا بدلون نه کوونکي مالیکولونه رامنځته کوي او یا هم لږ یا ډېر با ثباته منځګړي تولیدوي. - هغه بهیرونه کوم چې د مادې د یادو زرو یا مالیکولونو په پېژندنه کې بدلون رامنځته کوي او د تعامل نوم ورته اخیستل کیږي. - د تعاملونو اړوند مېکانېزمونه کوم چې په کیمیاوي بهیرونو کې شامل وي او یا د دوه شکلونو ترمنځ فزیکي توازن د خوړو کیمیا د کیمیا څانګه ده کومه چې د خوړو ترکیب مطالعه کوي، همداسې یې د تولید په بهیر کې، د ساتنې، چمتو کوونې او هاضمې پرمهال ب...