ټولې لیکنې

د ماترا لخوا جوړ شوی د فرانسې له هوا څخه هوا ته توغول کېدونکی توغندی وو. د ار ۵۱۰ بل ورژن وو. د انفرارېډ په وړانګو هدایت کېده. وروسته یې ار ۵۳۰ توغندي ځای ونیوه خو تر ۱۹۷۶ یوازې د پوځي تمرینونو لپاره کارېده. په اپتیکي توګه پي بي اېس د انفرارېډ په انځوریزې حجرې هدایت کېده. د ۱۹۵۲ کال په اکتوبر کې یې ازموینه پیل شوه او ورپسې د ۱۰۰ توغندیو د تولید تړون لاسلیک شو. د پي بي اېس سیستم یې غیرې حساس وو او یوازې یې د شپې لخوا هدف په نښه کولای شو. په ۱۹۵۷ کال کې ار ۵۱۱ تولید ورژن تولید شو او د ار ۵۱۰ ځای نیونکي شول په کوم کې چې تومپسون-سي اېف اېس نیمه فعال د رادار سیستم د هدایت لپاره کارېدلی وو او د توغونکې الوتکې د رادار په ذریعه یې هدف تعقیبوه. د توغندي په وزرو کې کوچنی انتن نصب شوی وو کوم چې اوږد واټن کې د هدایت کېدو لپاره سګنال ترلاسه کوه....

د فرانسې له هوا څخه هوا ته توغول کېدونکی توغندی وو، نارډ اووېشن جوړ کړی وو. په دې وخت کې، لوېدیځې اروپا کې تازه له هوا څخه هوا ته د توغول کېدونکو توغندیو جوړونه او کارونه پیل شوې وه او یاد توغندی یو له لمړنیو جوړو شوو توغندیو ګڼل کیږي. د طرحې چارې یې په ۱۹۵۳ کې پیل شوې وې. تولید یې په ۱۹۵۶ کې د فرانسې په شاتي یو سیمه کې پیل شو. ټولټان تقریبا ۶۰۰۰ توغندي جوړ شول او یوازې تر ۱۹۶۰ کال پورې هوایي ځواک د کارونې لپاره له ځان سره لرل. اې اې ۲۵ د اې اې ۲۰ بل ورژن وو په کوم کې چې د رادار بیم اضافه شوی وو تر څو په خرابه هوا کې او شپه کې هدف په نښه کړای شي. د اې اې ۲۰ ډېری توغندي هم په اې اې ۲۵ ورژن بدل شوو او ډاسټ مېراج ۳ الوتکو کې نصب شول. وروسته یې اې اې ۲۶ ورژن هم جوړ شو خو د فرانسې هوایي ځواک د ار ۵۱۱ توغندیو کارولو ته مخه کړه. په پیل کې د فرانسې حکومت له (FECMAS) سره د توغندیو تړون لاسلیک ...

د ۱۹۰۶ کال، د جنورۍ په ۱۹ نېټه د متحده ایالتونو د ماساچوسېټس ایالت په نارووډ سیمه کې زېږېدلې او د ۲۰۰۱ کال د مې په ۱ د ماساچوسېټس ایالت په ماش پي کې مړه شوې. په متحده ایالتونو کې، له ۱۹۴۷ تر ۱۹۶۱ کال پورې د ملي ښاري لیګ د مسلکي خدماتو ریسه وه. په یاده اداره کې یې دنده له ۱۹۳۰ پیل کړې او تر ۱۹۷۱ کال پورې تر خپل تقاوت پورې یې ادامه ورکړې. په یاده موده کې یې هڅه دا وه چې د امریکا د تور پوستو لپاره د دندو فرصت زیات کړي. تر ډېره یې تمرکز په راډیو او تلویزیون وو تر څو له دې لارې د تور پوستو ویاړ او اعتبار لوړ کړي. د خپلو چارو په اوږدو کې یې هغو تور پوستو محصیلینو ته د کار د زیاتېدو فرصت باندې کار کړی چې مخکې به یې دنده په اسانۍ نشوه موندلی. د تور پوستو پر ضد یې د تعصب مخنیوي کې اړین رول لوبولی. دوېم ګام کې یې د تور پوستو په ساینسي رشتو کې زده کړو او په کار ګمارنې ته کار کړی. له دې پرته یې په را...

مخکینی نوم یې ناپییر ټاپو (Napier Island) دی. د چین د ګوانګډونګ، ګوانګژو په یوشو ولسوالۍ کې ټاپو دی. په یاد ټاپو کې د امریکا د کوانګژو نړیوال ښونځی هم موجود دی. د پینګ پانګ لپاره سټوډیم او د دولت لخوا د سپورت د روزنې مرکز هم پکې جوړ شوی. له دې پرته د ګوانګډونک د هنر میوزیم پکې موجود دی او د زینګ های په نوم د کانسرټ لپاره صالون هم پکې شته دی. د چونکي، هانګ چېنګ، اېرشاداو د سپورت پارک او ګوانګژو فژان په نوم واړه پارکونه پکې جوړ شوي. په ټاپو کې مخکې د فرانسویانو "د کانټون فرانسوی ښونځی" هم موجود وو. چین غواړي په ۲۰۲۴ کې د مېټرو ۱۲ کرښه (اېرشا مېټرو سټېشن) پکې جوړه کړي. انګرېزان یې د ناپییر ټاپو په نوم پېژني. د پرل سیند یې په دوه څانګو وېشلی. د لمړۍ اوپیم جګړې ۱۸۳۹–۴۲ پرمهال د کانټون له نیولو مخکې انګرېزانو له چینایانو د ټاپو یوه برخه ونیوله، د جګړې له پای مخکې ورانه شوې سیمه چینایانو بېرته و...

له هوا څخه هوا ته توغول کېدونکی کاناډا کې جوړ شوی توغندی وو. په ۱۹۵۳ کال کې کاناډېر او (CARDE) اوسنی نوم یې (DRDC Valcartier) دی پیل کړی وو. په ۱۹۵۶ کې چارې بشپړ شوې خو کاناډا یې تولید بند کړ. د طرحې اصلي چارې یې په ۱۹۴۸ کې پیل شوې وې او د اورو سي اېف-۱۰۰ کانک په نوم الوتکو ته پام کې نیول شوی وو. په ۱۹۵۱ کې د توغندی د طرحې پلان تر الوتکو عصري او پرمختللی شو. وروسته کاناډا اورو ارو په نوم الوتکو ته طرحه ځانګړې کړه خو بیا هم د توغندي سرعت ته په کتو کوم چې له غږ چټک وو او د الوتکو وړتیا ته په کتو په ۱۹۵۶ کې له بشپړېدو وروسته د تولید پروسه ودرول شوه. د توغندي د هدایت لپاره نیمه د رادار سیستم کارېده کوم چې د مخروطي شکل پوز وروسته موجود وو. د چاودنې سیستم یې هدف ته لنډ واټن کې چاودنه وه. سروکي یې ۲۷ کیلو ګرامه وزن لره....

په چینایي کې یې نوم (大坦沙岛) لیکل کیږي. د چین د ګوانګډونک، ګوانګژو د مرکز په لوېدیځ کې ټاپو دی. مساحت یې ۴ کیلو متر مربع دی. مخکې یې اداري چارې له بایون سره تړلې وې خو له ۲۰۰۲ کال را په دېخوا له لیوان ولسوالۍ سره تړاو لري. د چین صنعتي سیمه ګڼل کیږي خو په وروستیو کې هڅې پیل شوې وې چې د بایېټن سیمې په اقتصادي زون یې بدل کړي. په ټاپو کې دوه د مېټرو سټېشنونه موجود دي یو یې تانوې سټېشن او بل یې هېشا سټېشن دی.

د ۱۹۳۹ کال، د مارچ په ۲ نېټه د متحده ایالتونو د اېلېنای ایالت په شیکاګو ښار کې زېږېدلی او د ۲۰۱۳ کال، د فېبرورۍ په ۲۶ نېټه مړ شوی. د پوهنتون مدیر، د مسلک مشاور، د ساینسي افسانو لیکوال، د ساینسي افسانو لپاره د فیلکر میوزیک هنرمند، د لیلیو لرونکی، د سېلانیانو لارښونکی او د جامو نندارې ته وړاندې کوونکی وو. په ۱۹۶۴ کال کې یې د جان رونالډ روېل ټالکین له کتابونو سره مینه پیدا شوه، د لوست تر څنګ یې د پوهنتون په مدیریت کې دنده لرله او د ژوند لویه برخه یې د مسلک د مشاور په توګه تېره کړې. خلکو د وامبټ لقب ورکړی وو - وامبټ د لنډو پښو لرونکی څورب ژوی دی. د ژوند د نورو چارو تر څنګ د ساینسي افسانو د کنوانسیون ریس هم پاتې شوی. فاینډر د (The Spang Blah) اېډېټر هم دی. کومې لیکنې یې چې کړي په (The Grapes of Rath 1980) او (Microcosmic Tales 1981) کې خپرې شوي. په کال ۱۹۸۲ کې یې (Alien Encounters 1982) اېډېټ...

بشپړ نوم یې چټک ډارټر (Agile Darter) دی. له هوا څخه هوا ته توغول کېدونکی، د انفرارېډ په وړانګو هدایت کېدونکی یا د تودوخې لټونکی د لنډ واټن عصري توغندی دی. د تعقیب نرخ یې په یوه ثانیه کې ۱۲۰ درجې دی. د سوېلې افریقا ډېنېل ډاینامېکس شرکت (پخوانی نوم یې کېنټرون) او د برازیل (SIATT) شرکت پخوانی نوم یې (مېکټرون)، اویبراس او اوپتو الیکترونیکا شرکت په ګډه جوړ کړی. تمه کېده چې د ۲۰۱۵ کال له پای مخکې تولید شوی وي خو د ۲۰۲۲ کال تر نومبر پورې یې کوم داسې توغندی نه وو تولید کړی چې په جګړه کې د توغېدو وړتیا ولري. دا چې د پنځم نسل توغندی دی نو بشپړولو او عملیاتو ته چمتو کولو یې تل نورو ازموینو ته اړتیا لرله. د ۲۰۲۳ کال په سپتمبر کې د سوېلې افریقا حکومت له شرکتونو سره د بیا ادامې هوکړه وکړه. اوسمهال یې ټولې ازموینې پای ته رسېدلي او د توغندیو د تولید چارې پیل شوي. لمړۍ جوپه به ډ سوېلې افریقا حکومت په ۲۰۲۴...

مخکې یې په انګرېزۍ ژبه کې نوم د ډېن ټاپو (Dane's Island) وو. د چین د ګوانګډونګ ولایت په ژوژیانګ سیند کې ټاپو دی. اوسمهال د هوانګپو ولسوالۍ له ګوانګژو سیمې سره تړاو لري. مساحت یې ۱۱ کیلو متر مربع دی له کوم چې ۸.۵ کیلو متر مربع وچه ځمکه ده. د کانټون سوداګرۍ پر مهال دنمارکیانو د ترمیم او خښونې لپاره کاروه. په ۱۹۲۴ کې د سن یټ سن په نوم یوه چینایي د وامپو په نوم پوځي اکاډمي پکې جوړه کړه. اوسمهال د ګوانګژو د سرکونو له شبکې سره د پول له لارې وصل شوی ټاپو دی او ډېر ژر به د ګوانګژو د مېټرو له ۷ کرښې سره هم وصل شي.  ...

په انګرېزۍ کې ورته (laser telemeter) هم وایي. د واټن کچه کوونکي (rangefinder) یو ډول دی کوم چې یو توکي یا هدف ته د واټن ټاکنې لپاره لایزري وړانګه ( laser beam) کاروي. تر ټولو عام ډول یې د الوت د وخت پر بنسټ کار کوي، د هدف یا توکي لور ته د لایز پلس لیږدوي، د لیزر پلس په ذریعه د ترلاسه شوي وخت ارزونه کوي، د پلس په ذریعه له هدف څخه چې بېرته لیږدونکي ته د وخت مالوت تر لاسه کیږي په همدې یې ارزونه کیږي. د رڼا یا وړانګې د لوړ سرعت له امله له ملي متر لاندې (sub-millimeter) کچه په دقیقه توګه نشي کولای. کوم چې پوځ کاروي له ۲ تر ۲۵ کیلو متره واټن پورې کار کوي. ځینې یې د شپې له دوربین سره هم کار کوي. کوم چې په پښو درېدونکي دي د چارج کېدو وړ بیټرۍ لري. ځینې یې له کمپیوټر سره د انټګرېټ کېدو وړتیا لري. د پوځي موټرو او ټانکو له پاسه او یا هم له ټوپک لکه سنایپر او داسې نورو سره کارېدلی شي. ځینې ډولونه یې ...

سایډ وینډر له مختلفو عناصرو جوړ توغندی دی هر عنصر یې مختلفو کمپنیو جوړ کړی. توغندی په څلور برخو وېشل شوی څلور برخې یې د هدایت سیستم، د هدف لټونکی، سروکی او راکټ موټور دي. د هدایت او کنټرول یونټ کې یې الیکترونیک او میکانیک شامل دي کوم چې توغندي ته د فعالیت وړتیا ورکوي. په سر کې د انفراریډ وړانګې (IR) لټونکی یا تعقیبونکی دی. په سر کې یې د څرخېدو وړ (reticle) دی - رېټیکل (reticle) په اپتیکي اله کې نرۍ کرښې یا فایبرونه وي د اپتیکي الې د سترګې په برخه کې کاریږي لکه په ټیلیسکوپ، مایکروسکوپ یا اوسیلوسکوپ کې د توکو موقیعیت پیدا کوي او یا یو څه کچه کوي. له دې پرته پکې ښیښه، پنځه سي ډي اېس حجرې، انځوریز سنسور (staring array)، الیکتریکي موټور، ارماتور (armature) وي؛ ټولې یادې برخې په یوه ښیښه اي ګنبځه کې وي. له دې برخو وروسته هغه الیکترونیک موجود دي کوم چې مالومات راغونډوي، سګنالونه ژباړي، د کنټرول ...

له هوا څخه هوا ته د توغېدونکو توغندیو کورنۍ ده. د اسرایلو رفایل اېډوانس ډېفېنس سېسټمز شرکت جوړ کړی. د یاد توغندي لمړی نوم شفریر دی په عبري ژبه کې (שפירית) لیکل کیږي. په کال ۱۹۵۹کې یې شفریر-۱ جوړ کړ، د ۱۹۷۰ لسیزې په پیل کې یې شفریر-۲ جوړ کړ او له دوېم توغندي جوړولو وروسته یې د توغندي نوم له بیمبیرک (Shafrir) ښامار (Python) ته بدل کړ. په کال ۱۹۷۸ کې کې یې پېتون-۳ جوړ کړ کوم چې د همدې توغندي درېم ډول دی او همداسې کې یې پېتون-۴ او کې یې پېتون-۵ ادامه لرله. په اوسمهال کې د نړۍ زیات هیوادونه یاد توغندي کاروي. ډول یې د لنډ واټن له هوا څخه هوا ته توغول کېدونکی دی، جوړونکی هیواد یې اسرایل دی، جوړونکی شرکت یې (Rafael Advanced Defense Systems) دی، وزن یې ۱۰۳ کیلو ګرامه دی، د سروکي وزن یې ۱۱ کیلو ګرامه دی، د چاودنې میکانیزم یې نږدې واټن کې چاودېدنه (Proximity fuze) دی، انجن یې د جامدو سونګ توکو کارون...

د انفرارېډ په وړانګې هدایت کېدونکی د لنډ واټن توغندی دی. لمړی توغندی دی کوم چې برازیل د خپل هوایي او سمندري ځواک لپاره په کور دننه جوړ کړی او وروسته یې پاکستان، کولمبیا، ایکوادور او اېندونیزیا ته صادر کړی. د جوړونې موخه یې د متحده ایالتونو د سایډ وېنډر توغندي ځای نیونه وه. ډول یې له هوا څخه هوا ته توغېدونکی د لنډ واټن توغندی دی، جوړونکی شرکت یې مېکټرون دی، د چاودنې میکانیزم یې موخې نږدې واټن کې چاودنه کوونکی (Laser proximity fuse) دی، په انفرارېډ وړانګو هدایت کیږي. یوازې له الوتکې د توغېدو وړ دی، په توغندي کې انجن د جامد سونګ توکو کارونکی (Solid-fuel rocket) انجن موجود وي. د ۱۹۷۶ کال په مارچ کې برازیل د یاد توغندي د جوړونې چارې پیل کړې، په ۱۹۷۸ کې یې د تولید چارې ګړندۍ کړې. کوم شرکت چې په اپتیک او د وسلو د هدایت په سیستم کې تجربه لرله او د یاد توغندي لپاره یې دواړه چارې ترسره کولې له افل...

نوم یې په جرمني ژبه کې د (Rakete, 4 kilogramm, Minenkopf) لنډیز دی مانا یې " د ماین سر لرونکی ۴ کیلو ګرامه راکټ" ده. بل نوم یې اورکان دی. په جرمني ژبه کې اورکان توپان ته وایي، کله چې یاد توغندی وتوغول شي وروسته د لوګي ځانګړې لړۍ جوړوي او له همدې امله پرې د توپان نوم ایښودل شوی. له هوا څخه هوا ته توغول کېدونکی توغندی وو، د نازي جرمني هوایي ځواک "لوفت وافا" د دوېمې نړیوالې جګړې په پای کې کاروه. د دوېمې نړیوالې جګړې په پای کې د جرمني په مختلف ډوله جنګ کوونکو الوتکو کې نصب شوي وو خو تر ټولو زیات په مېساشمېت مي ۲۶۲ (Messerschmitt Me 262) الوتکو کې کارېدل. د الوتکې د وزرو لاندې هم نصب کېدل خو د راکټ له تونلونو هم توغول کېدای شو. سروکي کې یې ۵۲۰ ګرامه د (HTA 41) په نوم چاودېدونکي توکي موجود وو کوم چې له ۴۵% هېګزوجېن، ۴۵% ټریني ټروټولوین او ۱۵ % الومینیم جوړ دي. د سروکي د پوښ ډبلوالی یې ۰.۸ ملي م...

د نوم تفظ یې کارل جنګ لیکل کیږي خو تلفظ یې کال ینګ دی ۱ - ته هغه څه یې چې څه کوې، هغه څه نه یې کوم چې ته وایې وبه یې کړې. ۲ - زه هغه څه نه یم چې څه ژوند کې په خپل سر راپېښ شوي، زه هغه څه یم چې ما ژوند کې پېښ کړي. ۳ - هر هغه څه چې نورو کې وینو او مونږ نا ارامه کوي، کولای شي د ځان په درک کولو کې هم مرسته راسره وکړي. ۴ - د دوه شخصیتونو سره یو ځای کېدل داسې دي لکه د دوه کیمیاوي موادو یو ځای کېدل، که چېرې تعامل وکړي دواړه په بلې مادې بدلیږي. ۵ - د چا فکر چې خپل داخل ویني ویښي وي، د چا فکر چې له ځانه بهر نړۍ ویني نو ویده دي او خوب ویني. ۶ - که چېرې خپلو تیارو سره اشنا شې نو د نورو خلکو له تیارو سره هم جوړجاړی کولای شې. ۷ - د زهن زانګو د منطق او غیرې منطق ترمنځ ځنګیږي، د سم او ناسم ترمنځ ټال نه وهي. ۸ - هېڅ ونه تر جنت پورې تر هغو نشي لوړېدای تر څو یې چې ریښې لاندې دوزخ ته نه وي غزېدلې. ۹...

۱ - د زهن تر شا د ډېر پېچلي ماشین د خوځښت لپاره ځواک جنسي اړیکه ده. ۲ - خبرې لوی ځواک لري، خبرې کولای شي لویه خوښي یا ناهیلي در په برخه کړي. ۳ - مونږ په تصادفي توګه یو بل نه خوښوو بلکې هغه کس سره یو ځای کیږو چې د زهن هغې برخې کې موجود وي کوم چې زمونږ له ارادې پرته کار کوي او زمونږ په کړنو خپل اغیز لري. ۴ - ډېری خلک په ریښتینې سره ازادي نه غواړي ځکه چې ازادي کې انسان مسولیت لري او ډېری خلک له مسولیت په غاړه اخیستلو ویره لري. ۵ - نر تر هغو ځواکمن دی تر څو چې ځواکمن نظر لري، هغه وخت کمزوری دی چې له ځواکمن نظر سره مخالفت پیل کړي. ۶ - د ټولو کورنیو ژوند په کورنۍ کې تر ټولو په ویجاړ شوي کس را ټول وي. ۷ - یو کس له تېروتنې تر تېروتنې د ټول حقیقت موندنه کوي. ۸ - نوښت ماته نه راځي بلکې د لیدلو لپاره یې زه تر نیمې لارې ورځم. ۹ - هیله د لار موندنې داسې اله ده چې مونږ د خپل ځان له هغو سیمو سره ...

۱- زه نور خلکو ته غوږ نه ږدم، یوازې یې کړنو ته کتنه کوم ځکه چې چلند هېڅکله درواغ نه وایي. ۲ - ته به هېڅکله خپلې موخې ته ونه رسېږې که چېرې لارې کې هر غپېدونکي سپيي ته ودرېږې او تیږې پسې واخلې. ۳ - بریا وروستۍ نه ده او ماته مرګونې نه ده، یوازې له ماتې او بریا وروسته د بیا ځلې هڅه د حساب وړ ده. ۴ - که چېرې په ۲۰ کلنۍ کې لېبرال نه یې نو زړه نه لرې، که چېرې په ۴۰ کلنۍ کې محافظه کار نه یې نو مغز نه لرې. ۵ - مثبت فکر کوونکي نښکارېدونکي ویني، نه لمس کېدونکي احساس کوي، او ترلاسه کېدل یې چې ناممکنه وي هغه ترلاسه کوي. ۶ - د علاقې له لاسه وروکول پرته له یوې ماتې د بلې ماتې په لور تګ ته بریا وایي. ۷ - بدبینه کس په هر فرصت کې ستونزه ویني، خوشبینه کس په هرې ستونزې کې فرصت ویني. ۸ - ښه وینا باید د ښځې د کمیس په څېر وي، دومره اوږده چې ټوله موضوع راونغاړي او دومره لنډه چې ګټې په ګوته کړي. ۹ - ټول نر...

۱ - داسې ځای چېرې چې یو له بل څخه د ډېر څه ترلاسه کولو یا غلا کولو په لټه کې وي. ۲ - داسې حالت په کوم کې چې هر کس له بل سره د شخصي ګټو لپاره په شخړه یا دفاع کې بوخت وي. ۳ - له بل سره د سیالي یا شخړې لپار مخ کېدل.

له هیسټریکومرفا فرعي ډلې (شکوڼ ډولو) لاندې ډله ده. دوه په اوسمهال کې ژوند کورنۍ سي ټېنو ډکټیلیډاي (ګنډي) او ډایاټومایډای (لاووسی د ډبرو موږک) پکې شامل دي. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس تی لرونکي ډله شخوند وهونکي فرعي ډله هیستریکومورفا له ډلې لاندې ډله سي ټېنو ډکټیلو مورفي