ټولې لیکنې

د انګلستان د سلطنتي هوایي ځواک د ټولو موخو لپاره الوتکه وه، د دوه جګړو ترمنځ طرحه شوې او تولید شوې او د وخت د لمړۍ کرښې او مرسته رسونکو هوایي ځواکونو کارولې. په دې وخت کې هوایي پرمختګ ډېر په چټکۍ پر مخ تله او له همدې امله یې نورو الوتکو ژر ځای ونیوه. لمړۍ الوتکه وه چې د هیمالیا د ایورسټ د لوړې څوکې له پاسه یې الوتنه کړې.   جوړونکی شرکت یې (Westland) دی، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۱ کال د اکتوبر په ۳۱ نېټه کړې، کارونه یې په ۱۹۳۳ کې پیل شوې، په ۱۹۴۳ کې تقاوت شوي، اساسي کارونکي یې (Royal Air Force) وو، د ۱۹۳۳-۱۹۳۶ کلونو ترمنځ تولید شوي، د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۱۰۴ دی خو له دې پرته ۶۸ (Wapitis) الوتکې د همدې الوتکې طرحې ته بدلې شوي.   پیلوټان : دوه اوږدوالی : ۱۰.۴۱ متره د وزرو پراخوالی : ۱۴.۱۵ متره لوړوالی : ۳.۵۱ متره د وزرو سطحه : ۴۵.۳۴ مترمربع ...

د انګلستان درنده جنګ کوونکې، د دوه ماشینو لرونکې الوتکه وه. د انګلستان د سلطنتي هوایي ځواک لمړۍ د یوه پیلوټ او دوه ماشینو درنده الوتکه ګڼل کیږي. په خپل وخت کې تر ټولو چټکه جنګي الوتکه وه. د ماشین (Rolls-Royce Peregrine engine) تولید یې خورا زیات وخت نیوه او له همدې امله یوازې یو څو الوتکې تولید شوې. په دوېمه نړیواله جګړه کې یوازې درې عملیاتي قطعو کارولې. سره له دې چې ښې برید کوونکې او جنګ کوونکې وې بیا هم په کال ۱۹۴۳ کې له پوځي کارونې څخه ووېستل شوې.   جوړونکی شرکت یې (Westland Aircraft Limited) وو، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۸ کال د اکتوبر په ۱۱ نېټه کړې، پوځي کارونه یې په کال ۱۹۴۰ کې پیل شوې، د ۱۹۴۳ کال په ډسمبر کې تقاوت شوي، اساسي کارونکي یې (Royal Air Force) وو، د ۱۹۴۰ – ۱۹۴۲ کلونو ترمنځ تولید شوي او د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۱۱۶ دی.   پیلوټان : یو اوږدوالی : ۹....

د جاپان په بیړیو بم غورزونکې الوتکه وه، د جاپان دزړو (Mitsubishi B2M2) الوتکو ځای نیونکې الوتکه ګڼل کیږي، د جاپان متحدینو په (Jean) نامه یادوله. جوړونکی شرکت یې (Yokosuka) وو، په کال ۱۹۳۵ کې یې لمړۍ الوتنه کړې، په ۱۹۳۶ کې پوځي کارونه پیل شوې، او په ۱۹۴۳ کې تقاوت شوي.   پیلوټان : یو پیلوټ، یو د مخابرې مسول، یو لارښونکی اوږدوالی : ۱۰.۱۵ متره د وزرو پراخوالی : ۱۵ متره لوړوالی : ۴.۳۶ متره د وزرو سطحه : ۵۰ مترمربع بې وسایلو وزن : ۲۰۰۰ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن : ۳۶۰۰ کیلو ګرامه پاور پلنټ Nakajima Hikari-2 9-cylinder radial engine, 626 kW (840 hp) زیات نه زیات سرعت : په ساعت کې ۲۷۸ کیلو متره د الوتنې د وړتیا کچه : ۱۵۷۵ کیلو متره په وزرو کې د وزن ظرفیت : په متر مربع کې ۷۲ کیلو ګرامه وسله : یوه وروسته فیر کېدونکې ۷.۷ اېم ...

د جرمني غوټه وهونکې بم غورزونکې الوتکه وه. د هسپانیا په کورنۍ جګړه کې او د اکسیس ځواک لخوا په دوېمه نړیواله جګړه کې کارېدلې. وروسته د جرمني حکومت د خپل پروپاګند لپاره وکارلوه او د ۱۹۳۹–۱۹۴۲ کلونو ترمنځ د (blitzkrieg) جګړې ګټونکې الوتکې نوم یې پرې کېښود.   جوړونکی شرکت یې (Junkers) دی، طرحه کوونکی یې (Hermann Pohlmann) وو، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۵ کال د سپټمبر په ۱۷ نېټه کړې، کارونه یې په ۱۹۳۶کال کې پیل شوې، په کال ۱۹۴۵ کې د جرمني نازیانو تقاوت کړي، اساسي کارونکي یې (Luftwaffe, Regia Aeronautica, Royal Romanian Air Force and Bulgarian Air Force) وو , د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۶۵۰۰ دی.   پیلوټان : دوه اوږدوالی : ۱۱ متره د وزرو پراخوالی : ۱۳.۸ متره لوړوالی : ۴.۲۳ متره د وزرو سطحه : ۳۱.۹۰ متر مربع بې وسایلو وزن : ۳۲۰۵ کیلو ګرامه له وسایلو...

په جاپانۍ ژبه کې (九八式軽爆撃機 Kyuhachi-shiki keibakugekiki) لیکل کیږي، د دوېمې نریوالې جګړې پر مهال د جاپان سپکه بم غورزونکې الوتکه وه. په منځ کې وزر لرونکې (mid-wing) الوتکه وه، یو ماشین او د دوه پیلوټانو لپاره یې ځای لره. جوړونکی شرکت یې (Kawasaki Kōkūki Kōgyō K.K) دی، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۷ کال په مارچ کې کړې، پوځي کارونه یې په کال ۱۹۳۸ کې پیل شوې، په کال ۱۹۴۲ کې تقاوت شوي، اساسي کارونکي یې (IJA Air Force and Manchukuo Air Force) وو.  د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۸۵۴ دی. د مانچوکو او اندونیزیا هوایي ځواکونو هم کارولي.   پیلوټان : دوه اوږدوالی : ۱۱.۶۵ متره د وزرو پراخوالی : ۱۵ متره لوړوالی : ۲.۹۰ متره د وزرو سطحه : ۳۴ متر مربع بې وسایلو وزن : ۱۰۶۶ کیلو ګرامه پاور پلنټ Kawasaki Ha-9-IIb liquid-cooled inline V12 engine, 634 kW (850 hp) زیات نه ...

په جاپانۍ ژبه کې (九三式単軽爆撃機 Kyūsan-shiki tankei bakugekiki) لیکل کیږي، سپکه بم غورزونکې الوتکه وه، په ۱۹۳۰ لسزه کې د جاپان د امپراتورۍ پوځ کاروله، د (Second Sino-Japanese War) جګړې پر مهال په مانچوکو او شمالي چین کې جاپانیانو کارولې. جوړونکی شرکت یې (Kawasaki Kōkūki Kōgyō K.K.) دی، د الوتکې طرحه کوونکی (Takeo Doi) دی، لمړۍ الوتنه یې په کال ۱۹۳۳ کې کړې، پوځي کارونه یې په کال ۱۹۳۴ کې پیل شوې، اساسي کارونکي یې (IJA Air Force) وو، د ۱۹۳۳—۱۹۳۵ کلونو ترمنځ تولید شوي، د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۲۴۳ وو.   اوږدوالی : ۱۰ متره د وزرو پراخوالی : ۱۳ متره لوړوالی : ۳ متره د وزرو سطحه : ۳۸ متره مربع بې وسایلو وزن : ۱۶۵۰ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن : ۳۰۹۷ کیلو ګرامه پاور پلنټ Supercharged BMW IX liquid-cooled V12 engine, 592 kW (790 hp) زیات نه زیات سرع...

په دوېمه نړیواله جګړه کې د شوروي اتحاد الوتکې وې، د برید کوونکې الوتکې په توګه کارېدلې، د الوتکو په تاریخ کې تر ټولو زیاتې تولید شوې الوتکې دي. جوړونکی شرکت یې (Ilyushin Design Bureau) دی، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۹ کال د اکتوبر په ۲ نېټه کړې، تر ټولو وروستي کارونکي او تقاوت کوونکي یې بلغاریا او یوګوسلاویا وو چېرې چې دا الوتکې په کال ۱۹۵۴ کې تقاوت شوي. اساسي کارونکي یې (Soviet Air Force, Poland, Bulgaria, Yugoslavia) وو، د ۱۹۴۱–۱۹۴۵ کلونو ترمنځ تولید شوي، د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۳۶۱۸۳ دی. دهنګري، منګولیا، چکسلواکیا او پولنډ هوایي ځواکونو هم کارولي.   پیلوټان : یو پیلوټ او یو ماشینداره چلونکی اوږدوالی : ۱۱.۶ متره د وزرو پراخوالی : ۱۴.۶ متره لوړوالی : ۴.۲ متره د وزرو سطحه : ۳۸.۵ متره مربع بې وسایلو وزن : ۴۳۶۰ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن : ۶۱۶۰ ک...

د انګلستان سپکه بم غورزونکې الوتکه وه، د جوړونې موخه یې د ( Hawker Hart and Hind biplanes) زړو الوتکو ځای نیوونه وه، ماشین د دواړو الوتکو ورته وو خو د بمونو د بار په کچه کې یې زیاتوالی, د پیلوټانو ځای دوه او د یو څارونکي لپاره هم ځای پکې طرحه شوی وو. د دوېمې نړیوالې جګړې پر مهال یې په (Phoney War) جګړه کې برخه واخیسته خو د ۱۹۴۰ لسیزې پای کې یې دې الوتکو ته خورا زیات زیان واوښته او بلاخره انګلستان له پوځي عملیاتو ووېستلې.   جوړونکی شرکت یې (Fairey Aviation Company) ده، طرحه کوونکی یې (Marcel Lobelle) وو، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۶ کال د مارچ په ۱۰ نېټه کړې، پوځي کارونه یې د ۱۹۳۷ کال په جون کې پیل شوې، په ۱۹۴۹کال کې تقاوت شوي. اوسمهال ۵ الوتکې په میوزیم کې پاتې دي. اساسي کارونکي یې (Royal Air Force, Belgian Air Force, Royal Australian Air Force, Royal Canadian Air Force and Free Polish...

په دوېمه نړیواله جګړه کې د انګلستان دوه وزره لرونکې، د یوه ماشین، په بیړیو بم غورزونکې الوتکه وه، د کشف لپاره هم کارېده. جوړونکی شرکت یې (Fairey Aviation) وو، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۸ کال د ډسمبر په ۱۲ نېټه کړې، پوځي کارونه یې په ۱۹۴۰ کال کې پېل شوې، په ۱۹۴۴ کې تقاوت شوي، اساسي کارونکي یې (Royal Navy, Royal Air Force and Royal Canadian Air Force) وو، د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۸۰۰ وو. د کاناډا هوایي ځواک هم ترلاسه کړې وې.   اوږدوالی : ۱۲.۱۴ متره د وزرو پراخوالی : ۱۵.۲۴ متره لوړوالی : ۴.۶۲ متره د وزرو سطحه : ۵۷.۹ متر مربع بې وسایلو وزن : ۳۲۹۵ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن : ۴۷۵۵ کیلو ګرامه د ناستې لپاره زیات نه زیات وزن : ۵۷۲۷ کیلو ګرامه پاور پلنټ Bristol Taurus II (Taurus XII) 14-cylinder radial engine, 1,065 hp (1,130 hp) (794 kW (840 kw))...

په ۱۹۳۰ او ۱۹۴۰ لسیزه کې د سویزرلنډ د څو موخو لپاره جنګي برید کوونکې الوتکه وه، یو ماشین یې لره، د یوه وزر الوتکه وه، د دوه پیلوټانو لپاره پکې ځای جوړ شوی وو، جوړونکی شرکت یې (Eidgenoessische Konstruktionswerkstaette) وو، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۹ کال د مې میاشت په ۱۵ نېټه کړې، پوځي کارونه یې په کال ۱۹۴۲ کې پیل شوې، اساسي کارونکي یې (Swiss Air Force) او د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۱۷۵ وو.   پیلوټان : دوه اوږدوالی : ۱۰.۲۳ متره د وزرو پراخوالی : ۱۳.۷۴ متره لوړوالی : ۳.۲۹ متره د وزرو سطحه : ۲۸.۴ متر مربع بې وسایلو وزن : ۲۳۱۵ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن : ۴۰۸۵ کیلو ګرامه پاور پلنټ Hispano-Suiza 12Y-51, 746 kW (1,000 hp) زیات نه زیات سرعت : په ساعت کې ۴۷۶ کیلو متره د الوتنې د وړتیا کچه : دوه ساعته د پورته ختنې نرخ : په دقیقه کې ۲...

په دوه نورو نومونو (ALX or A-29) هم پېژندل کیږي. د برازیل ټوربو پروپ ماشین لرونکې سپکې برید کوونکې الوتکې دي. جوړونکی شرکت یې (Embraer Defense and Security) ده، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۹۹ کال د جون میاشتې په دوېمه نېټه کړې، کارونه یې په کال ۲۰۰۳ کې پېل شوې، اساسي کارونکي یې (Brazilian Air Force, Colombian Air Force, Ecuadorian Air Force, Indonesian Air Force, and Afghan Air Force) دي، تر ۲۰۱۶ کال پورې له ۲۴۷ زیاتې الوتکې تولید شوې وې، د یوې الوتکې ارزښت له ۹ تر ۱۸ میلیونه ډالر پورې ده، په یو ساعت کې یې د الوتنې لګښت له ۴۳۰ تر ۵۰۰ ډالرو پورې اټکل شوی. د افغانستان هوایي ځواک له ۲۰۱۶ تر د ۲۰۱۸ پای پورې دشپږويشت اې - ۲۹ (A-29) الوتکو غوښتنه کړې وه. یادې الوتکې د فلورېډا ایالت په جکسن ویل کې د دوه شرکتونو (Sierra Nevada Corporation and Embraer) لخوا جوړیږي او له دې ځایه افغانستان ته انتقالیږي. ...

په دوېمه نړیواله جګړه کې د متحده ایالتونو سپکه برید کوونکې، بم غورزونکې او د کشف الوتکه وه. د متحده ایالتونو د نورو متحدینو له هوایي ځواکونو سره یې هم ګډ عملیات کړي لکه د شوروي د اتحاد او د انګلستان هوايي ځواکونو سره. له دې پرته د استرالیا، فرانسې، سوېلې افریقا، نیدر لنډ هم د جګړې پر مهال کارولي او له جګړې وروسته برازیل هم ترلاسه کړې وې. د انګلستان په هوایي ځواک کې د دې الوتکو بم غورزونکي او برید کوونکي ډول ته (Boston) نوم کارېده او د شپې لخوا جنګ کوونکي ډول ته یې د (Havoc) نوم اخیسته.   جوړونکی شرکت یې (Douglas Aircraft Company) ده، طرحه کوونکی یې (Ed Heinemann) وو، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۹ کال د جنورۍ په ۲۳ نېټه کړې، د ۱۹۴۱ کال د جنورۍ په ۱۰ نېټه یې کارونه پیل شوې او ۱۹۴۹ کال کې تقاوت شوي، اساسي کارونکي یې (United States Army Air Forces, Soviet Air Force, Royal Air Force and Fren...