ټولې لیکنې

د متحده ایالتونو لمړۍ برید کوونکې الوتکه وه او له (Douglas O-2) الوتکې جوړه شوې وه. بدلونکی شرکت یې (Douglas) وو، د تولید شوو شمېر یوه الوتکه وه، کارونکي یې (United States Army Air Corps) وو.   پیلوټان: دوه او یو څارونکی اوږدوالی : ۹.۰۲ متره د وزرو پراخوالی : ۱۲.۰۹ متره لوړوالی : ۳.۴ متره پاور پلنټ Allison VG-1410 inverted air-cooled V-12 piston engine, 433 hp (323 kW) زیات نه زیات سرعت : په ساعت کې ۲۰۹ کیلو متره اسلحه : شپږ مخکې فیر کېدونکې ۳۰ کلایبر ماشیندارې، دوه ماشیندارې په وزرو کې، بمونه تر ۴۵ کیلو ګرامه یا ۱۰۰ پونډه...

دوه وزره لرونکې الوتکې وې، په ۱۹۲۰ لسیزه کې د امریکا (Curtiss Aeroplane and Motor Company) شرکتونو جوړې کړې وې، اساسي کارونکي یې (United States Army Air Corps, United States Navy and United States Marine Corps) وو، د (O-1 and O-11) ډولونه یې د کشف د الوتکو په توګه او د (A-3 Falcon) ډول یې د بم غورزونکو په توګه کارېده. د (F8C Falcon) ډول یې د سمندري بیړیو لپاره جنګ کوونکې - بم غورزونکې وې کومو ته چې د متحده ایالتونو هوایي ځواک (Helldiver) نوم کاروه. په کال ۱۹۲۵ نندارې ته وړاندې شوې، د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۵۳۸ وو, د ۱۹۳۷ په اکتوبر کې تقاوت شوې. بولیویا، برازیل، چیل، کولمبیا، فنلنډ، پراګوې، پېرو هم ترلاسه کړې وې.   اوږدوالی : ۸.۲۸ متره د وزرو پراخوالی :۱۱.۵۸ متره لوړوالی : ۳.۲ متره د وزرو سطحه : ۳۲.۸ متره مربع بې وسایلو وزن : ۱۳۰۴ کیلو ګرامه له وس...

افغانستان هم درې الوتکې په کال ۱۹۱۹ کې پېرلې وې او په کال ۱۹۲۹ کې یې تقاوت کړې. د بریتانیا د لمړۍ نړیوالې جګړې جنګ کوونکې او د کشف الوتکې وې، ډېر خلک د دې الوتکو په نوم کې (F.2) نه کاروي او یوازې (Bristol Fighter) نوم ورته اخلي د نړۍ په ځینې سیمو کې ورته (Brisfit or Biff) نومونه هم اخلي. دا الوتکې د دې لپاره جوړې شوې وې ترڅو له لمړۍ نړیوالې جګړې مخکې جوړې شوو (Royal Aircraft Factory B.E.2c) د کشف الوتکو ځای ونیسي.   جوړونکی شرکت یې (British and Colonial Aeroplane Company) دی، طرحه کوونکی ( Frank Barnwell) وو، لمړۍ الوتنه یې په ۱۹۱۶ کې د سپټمبر په ۹ نېټه کړې، په ۱۹۳۰ لسیزه کې تقاوت شوي، بنسټیز کارونکي یې (Royal Flying Corps and Polish Air Force) وو، د ۱۹۱۶–۱۹۲۷ کلونو ترمنځ تولید شوي، د ټولو تولید شو شمېر ۵۳۲۹ دی او په کال ۱۹۱۸ کې د یوې الوتکې قیمت ۱۳۵۰ پونډه وو.   پیلو...

په درې نورو نومونو (Breguet XIX, Br.19 or Bre.19) هم پېژندل کیږي، وړې بم غورزونکې او د کشف لپاره کارېدونکې الوتکې وې، د فرانسې (Breguet Aviation) شرکت له ۱۹۲۴ څخه تولید کړي. جوړونکی یې (Marcel Vuillerme) دی، لمړۍ الوتنه یې په کال ۱۹۲۲ د مارچ په میاشت کې کړې، بنسټیز کارونکي یې د فرانسې هوایي ځواک وو خو په نورې نړۍ هم پلورل شوې وې، د تولید شوو الوتکو شمېر ۲۷۰۰ دی. په ډېرو جګړو کې یې ډېر انسانان وژلي.   اوږدوالی : ۹.۶۱ متره د وزرو پراخوالی : ۱۴.۸۳ متره لوړوالی : ۳.۶۹ متره د وزرو سطحه : ۵۰ متر مربع پرته له وسایلو وزن : ۱۳۸۷ کیلو ګرامه د تېلو کچه : ۳۶۵ لیتره پاور پلنټ Lorraine 12Ed Courlis W-12 liquid-cooled piston engine, 340 kW (450 hp) د الوتنې لپاره زیات نه زیات وزن  : ۲۵۰۰ کیلو ګرامه زیات نه زیات سرعت: په ساعت کې ۲۱۴ کیلو متره ...

زغره  لرونکې د درې وزرو الوتکه (triplane) وه، د برید کوونکې الوتکې په توګه کارېدله، جوړونکی شرکت یې د متحده ایالتونو (Boeing) او جوړونکی یې (Isaac M. Laddon) دی، په کال ۱۹۱۹ کې جوړه شوې او لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۲۰ په مې میاشت کې کړې، په کال ۱۹۲۶ کې تقاوت شوي، د ټولو تولید شوو شمېر ۱۰ دی، دوه (Liberty) ماشینونه یې لرل.   اوږدوالی : ۱۰.۲۵ متره د وزرو پراخوالی : ۱۹.۹۷ متره لوړوالی : ۴.۳۴ متره د وزرو سطحه : ۹۴.۳۹ مترمربع بې وسایلو وزن : ۳۵۵۳ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن : ۴۷۲۹ کیلو ګرامه    Liberty L-12A Pusher, 435 hp (324 kW) پاور پلنټ دوه وو او هر یو زیات نه زیات سرعت : په ساعت کې ۱۶۹ کیلو متره د الوتنې د وړتیا کچه : ۵۶۳ کیلو متره د پورته ختنې نرخ : په ثانیه کې ۳.۰۵ متره وسله : دوه ماشیندارې او لس واړه بمونه  ...

د انګلستان بم غورزونکې او د کشف دوه وزره لرونکې الوتکې (biplane) وې، لمړۍ الوتنه یې په کال ۱۹۲۶ کې د اپرېل په ۱۷ نېټه کړې. له ۱۹۳۰ تر ۱۹۳۵ پورې (Fleet Air Arm) د بم غورزونکو په توګه کارولې. په فنلنډ هم پلورل شوې چېرې چې تر ۱۹۴۴ پورې په (Winter War) او (Continuation War) جګړو کې وکارېدې. په کال ۱۹۴۴ کې تقاوت شوې، جوړونکی شرکت یې (Blackburn Aircraft) دی، د ټولو تولید شوو شمېر ۹۲ وو.   اوږدوالی: ۱۱.۲۰ متره د وزرو پراخوالی: ۱۳.۶۷ متره لوړوالی : ۳.۹۱ متره د وزرو سطحه : ۶۳،۴۵ متر مربع بې وسایلو وزن: ۱۸۷۸ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن: ۳۳۱۰ کیلو ګرامه   Napier Lion X, XI or XIA 12-cylinder broad-arrow piston engine, 570 hp (425 kW) پاور پلنټ زیات نه زیات سرعت: په ساعت کې ۹۶ کیلو متره د الوتنې د وړتیا کچه: ۳۵۶ کیلو متره په ۱۵ دقیقو او ...

د ټولو موخو لپاره کارېدونکې د دوه پیلوټانو لپاره ځای لرونکې د انګلستان الوتکه وه، لمړۍ الوتنه یې په کال ۱۹۱۶ د مې میاشت کې کړې، د تولید شوو الوتکو شمېر ۱۶۵۰ وو، جوړونکی یې یو جرمنی (Frederick Koolhoven) وو، د بم غورزونکو او کشف الوتکو په توګه کارېدلې.   اوږدوالی : ۹.۵۸ متره د وزرو پراخوالی : ۱۳.۲۶ متره لوړوالی :۳.۳۳ متره د وزرو سطحه : ۵۰.۱۷ متر مربع بې وسایلو وزن : ۸۶۹ کیلوګرامه له وسایلو سره وزن : ۱۲۷۵ کیلو ګرامه    Beardmore 120 hp 6-cylinder inline piston engine, 160 hp (112 kW) پاور پلنټ زیات نه زیات سرعت : په یو ساعت کې ۸۳ کیلو متره د الوتنې د وړتیا کچه : درې ساعته وسله : یوه ۳۰۳ ویکرس ماشینداره چې یوازې مخکې لور ته پرې فیر کېده او یوه د انعطاف وړ لیویس ماشینداره بم: تر ۲۶۰ پونډه (۱۱۸ کیلوګرامه) پورې...

البتروس جې ای ای د لمړۍ نړیوالې جګړې پر وخت د جرمني د یوه پیلوټ لپاره، دوه وزره لرونکې، برید کوونکې الوتکې وې. یادې الوتکې د البتروس جې ای پر مختللی ډول وو، منځنې برخه یا تنه (fuselage) یې  زغره وه، او ماشین یې هم تر پخواني ډول ځواکمن وو.   دوه کسان پکې ځاېدل پیلوټ او کتونکی یا څارونکی   Benz Bz.IVa, 164 kW (220 hp) پاور پلنټ

البتروس جې ای د لمړۍ نړیوالې جګړې پر وخت د جرمني برید کوونکې، زغره لرونکې الوتکه وه، ډیزاین یې د ( Albatros C.XII) کشف الوتکې څخه اخیستل شوی وو. وزرونه او لکۍ یې د ( Albatros C.XII) الوتکې وو خو منځنۍ برخه یا تنه (fuselage) یې نوې جوړه شوې وه. د پیلوټ برخه یې په ۴۹۰ کیلو ګرامه د فولادو په زغرې پوښل شوې وه، ماشین یې زغره نلرله. چار چاپېره یې چوکاټ د لرګي وو او په نیکل باندې پوښ شوی وو. له ۵۰ متره لوړوالي یې پر ځمکني پوځ د برید وړتیا لرله. په لمړي ځل په (Battle of the Lys) جګړه کې وکارېدې. په ۱۹۱۷ کې یې لمړۍ الوتنه کړې، په کال ۱۹۲۱ کې تقاوت شوې او د ټولو تولید شو شمېر ۲۴۰ وو. په کال ۱۹۱۸ کې (Albatros J.II) جوړې شوې او د یادو الوتکو ځای یې په تدریجي توګه ونیوه. له جګړې وروسته دوه اتریش - هنګري وپېرلې خو وروسته پولنډ، ناروې او یوکراین هم وکارولې. د پولنډ او شوروي جګړه کې هم کارېدلي.   ...

د جرمني دوه وزرې (biplane) برید کوونکې الوتکه وه، د ۱۹۱۷– ۱۹۱۸ کلونو ترمنځ تولید شوې. د ( AEG C.IV) کشف الوتکو پر مخ تللی ډول وو. د ماشین او پیلوټ برخه یې زغره وه، دوه اېل اېم جي ماشیندارې پکې نصب وې، وسله  یې داسې نصب کړې وه چې پیلوټ له خپل کابین څخه نښان پرې اخیستی شو. د الوتکې د دفاع لپاره پرې یوه بله ماشینداره اېم جي ۱۴ هم نصب شوې وه. په لاندینیو وزرو کې یې د دواړو خوا د توازن د کنټرول لپاره (aileron) اضافه شوي وو. د ټولو تولید شوو الوتکو شمېر ۶۰۹ وو.   کله چې لمړۍ نړیواله جګړه پای ته ورسېده نو دا الوتکې د سپرلۍ لپاره کارېدلې او له بیرلاین څخه یې ویمر ته الوتنې کولې. د هوایي شرکت نوم (Deutsche Luft-Reederei) وو، دا هوایي کرښه د فېبرورۍ په ۵ نېټه کال ۱۹۱۹ کې پېل شوې وه. الوتکو درې ډلونه لرل د (AEG J.I) ډول د کومې چې د ماشین او پیلوټ برخه زرې وه، د (AEG J.Ia) ډول د ...

د جرمني له بادونو او باران سره د کم مقاومت دوه وزره لرونکې د لمړۍ نړیوالې جګړې الوتکه ؛ د موقتي سولې (Armistice) پر وخت د ارزونې لاندې وه. د یوې چوکې لرونکې، دوه وزره لرونکې الوتکه (biplane) ده، په کال ۱۹۱۸ دسپټمبر په میاشت کې یې ارزونه پېل شوه، لمړۍ الوتنه یې هم په همدې کال کې وکړه، سپاندو ماشیندارې (Spandau machine guns) پکې کارول شوې وې، او واړه بمونه پکې ځای کېدل. د سپرلۍ، پیلوټ یا هم د تنې عمومي برخه یې په المونیم پوښل    اوږدوالی: ۶.۶۹ متره د وزرو پراخوالی: ۱۰ متره قد : ۳ متره بې وسایلو وزن : ۱،۱۸۵ کیلو ګرامه له وسایلو سره وزن: ۱،۳۷۰ کیلو ګرامه پاور پلنټ   Benz Bz.IIIb V-8 water-cooled piston engine, 145 kW (194 hp) زیات نه زیات سرعت: په ساعت کې ۱۸۰ کیلو متره د پورته ختنې نرخ : په یوه ثانیه کې ۴.۱۶۷ متره وسله : اېل اېم جي ۰۸/۱۵ س...

یو سیستم دی یا هم په الوتکه کې ځای پر ځای شوی د رادار سټیشن دی. دا سیستم د الوتکو، د پوځي قطار د ټانکونو او موټرو او د بېړیو د پیدا کولو لپاره کاریږي. له دې پرته په دې الوتکو څارنه او د دښمن د پوځي قطعو موقیعت او په نښه کول هم ترسره کیږي. کله چې لوړه الوتنه کوي په ځمکه کې د نصب رادار په پرتله له ډېر لرې د دښمن او خپل پوځ الوتکې پېژني. ځمکنی پوځ له ناخبره او ناڅاپه د دښمن له برید څخه خبروي.