ټولې لیکنې

Le schéma de la communication د خبرو اترو طرحه Au terme de cette leçon, vous serez capable د دې لوست په پای کې به تاسې وړ یاست de comprendre, identifier et appliquer les principaux paramètres de la communication چې د خبرو اترو په بنسټیز ترتیب پوه شی، ویې پېژنی (په ګوته یې کړی) او ویې کاروی Quand vous parlez ou que vous écrivez کله چې خبرې کوی یا لیکل کوی vous vous adressez toujours à quelqu’un تل یو کس ته مخاطب یاستی à un moment donné په یوه ځانګړي وخت کې dans un lieu précis په یوه مشخص یا مالوم ځای کې et avec une intention particulière له یوه ځانګړي منظور یا موخې سره distraire, informer, enjoindre, convaincre سرګرمه کول، خبرول، تحریمول امر کول لارښونه کول یا د کولو لپاره قاعده ټاکل، قانع کول La communication passe aussi par des codes et symboles خبرې اترې په کوډونو او س...

L’indicatif passé composé Le passé composé fait partie du mode indicatif. Il exprime une action souvent récente, mais terminée د (mode indicatif) برخه ده. ډېری وخت یو اوسنی خو په اوسمهال کې پای ته رسېدلی عمل بیانوي. جووړښت یې : فاعل + په اوسمهال زمانه کې د کمکي فعل نحوه + د عمل بیانونکي فعل په تېر وخت کې نحوه + مفعول یا د جملې بشپړونکې برخه Sujet + être/avoir + participe passé du verbe + complément du verbe که چېرې فعل له (Avoir) سره نحوه شوی وي نو مذکر مفرد لیکل کیږي – استثنا هم لري. J'ai mangé ما ډوډۍ وخوړله په پورته جمله کې نحوه شوی فعل مذکر او مفرد دی. که چېرې له (Être) سره نحوه شوی وي نو مفرد مذکر – مفرد مونث – جمع مذکر – جمع مونث لري. د فعل د مونث کولو لپاره په پای کې (e) ورکول کیږي او د جمع کولو لپاره یې په پای کې (s) ورکول کیږي. په بله طریقه داسې ویلای شو کوم فعلونه چې له...

د امریې اوسمهال زمانه L’impératif présent په امریه اوسمهال زمانه کې فعل د یو څه کولو امر کوي، له یو څه ممانعت بیانوي، یو کس ته د څه مشوره ورکوي. امر .Sois à l’heure demain سبا په وخت اوسه (ناوخته نه کړې). ممانعت ! Ne viens pas مه راځه ! مشوره .Essaie la lecture د لوست کوښښ وکړه. د امریې اوسمهال زمانه کې فعل یوازې درې کسانو ته نحوه کیږي دوېم مفرد، لمړی جمع، دوېم جمع (ته، مونږ، تاسې). فعل سره فاعل نشته وي، او د لمړي ګروپ د فعلونو پای کې د لمړي مفرد کس د نحوې په پای کې (s) نه ورکول کیږي لکه (mange) که چېرې فعل نه وروسته د (en) ضمیر کارول شوی وي لکه (manges-en) او یا هم له (aller) څخه ورسته (y) راغلی وي لکه (vas-y) نو بیا (s) ورکول کیږي. د être او avoir فعلونه بې قاعدې دي ÊTRE اوسېدل Sois اوسه Soyons اوسو Soyez اوسئ AVOIR لرل Aie ولره Ayons ولرو Ayez ولرئ .Fermez...

په فرانسوۍ ژبه کې اوسمهال زمانه L’indicatif présent Le temps présent présente une action qui se fait au moment de la parole اوسمهال زمانه یو داسې عمل ښي کوم چې د خبرو په وخت کې ترسره کیږي. فرانسوۍ ژبه کې فعلونه په درې ګروپونو وېشل شوي (لمړی ګروپ؛ دوېم ګروپ، درېم ګروپ) هر فعل له رادیکال او پای څخه جوړ وي. هره زمانه کې له هر کس سره د فعل د نحوې لپاره د فعل د مصدر (infinitif) په پای کې تغیر راوستل کیږي. د هر فعل رادیکال په ټولو زمانو کې بې تغیره پاتې کیږي ځینې فعلونه یې استثنا ده د کومو چې یا د رادیکال پای کې تغیر راځي او یا یې هم ټول رادیکال تغیر کوي. .Exemples de verbes conjugués au présent de l’indicatif په اوسمهال زمانه کې د نحوه شوو فعلونو بېلګې. د لمړي ګروپ ټول فعلونه په (er) پای ته رسیدلي او په اوسمهال زمانه کې د نحوې لپاره د (er) په ځای هر کس سره (e, es, e, ons, ez, ent) اضافه ...

فرانسوۍ ژبه کې فعلونه په درې ګروپونو وېشل شوي (لمړی ګروپ؛ دوېم ګروپ، درېم ګروپ) په هر ګروپ کې هر فعل له رادیکال او پای څخه جوړ وي. که چېرې پای کې یې بدلون راوستل شي فعل په یوه زمانه کې، یو کس ته نحوه کیږي. رادیکال تل بې بدلونه پاتې کیږي خو په ځینې بې قاعدې فعلونو کې د رادیکال یوه برخه بدلون مومي او یا یې د نحوې ټول پای او رادیکال د فعل له مصدر سره توپیر کوي. هره زمانه کې له هر کس سره د فعل د نحوې لپاره د فعل د مصدر (infinitif) په پای کې تغیر راوستل کیږي. د هر فعل رادیکال په ټولو زمانو کې بې تغیره پاتې کیږي ځینې فعلونه یې استثنا ده. د لمړي ګروپ ټول فعلونه په (er) پای ته رسیدلي او په اوسمهال زمانه کې د نحوې لپاره د (er) په ځای هر کس سره (e, es, e, ons, ez, ent) اضافه کیږي. په فرانسوي کې شخصي ضمیرونه د شپږ کسانو لپاره دي زه (je) لمړی مفرد کس دی، ته (tu) دوېم مفرد کس دی، هغه (il) درېم مفرد ...

د ډول ساینسي یا علمي نوم یې (Chlorocebus dryas) دی. په عامه ژبه کې ورته (Salonga monkey, ekele, or inoko) نومونه هم اخلي. د زړې نړۍ کم مطالعه شوی د بېزو یو ډول دی، د کونګو سیند په یوه اړخ کې پیدا کیږي. ځینې یې (Zaire Diana monkey) ګڼي د کوم چې د ډول ساینسي نوم (Cercopithecus salongo) دی خو ځینې یې بیا د دیانا بیزو فرعي ډول ګڼي او ساینسي نوم یې (C. diana dryas) ورکړی دی. خو د دواړو جغرافیه سره جلا ده او په یوه سیمه کې له دیانا سره ژوند نه کوي. ډریاس بیزو کم پیدا کېدونکې بیزو ده او ټول نفوس یې تر ۲۰۰ پورې اټکل شوی او له همدې ډېر کم مطالعه شوي. په ۲۰۰۸ کال کې داسې بیزو وګڼل شوه د کومې چې د ډول غړي د ورکېدو له خطر سره مخ دي. په ۲۰۱۹ کې یې نسل بېرته زیات شوی وو او د ورکېدو خطر یې کم شوی وو. ډلبندي مخکې د سېرکو پېتېکوس نسل کې ډلبندي شوې وه خو اوسني جنتیکي مالومات ښي چې د کونګو د سیند د ...

د ډول علمي نوم یې (Propithecus diadema) دی. په انګرېزۍ کې یې ځینې نومونه د ماداګاسکار له ژبې هم اخیستل شوي، په (diademed simpona) نوم هم یادیږي. د سیفاکا لېمر داسې غړی دی چې نسل یې ډېر کم پاتې او دورکېدو له خطر سره مخ دی. د دې لېمر اصلي ځای د ختیځ ماداګاسکار باراني ځنګلونه دي. د بدن کچه کې ایندري او دا لېمر تر ټولو لېمریانو غټ دي. وزن یې تر ۶.۵ کیلو ګرامه پورې رسیږي، اوږدوالی یې تر ۱۰۵ سانتي متره پورې وي او په دې کې یې تر ۵۰ سانتي متره پورې د لکۍ اوږدوالی وي. په لېمریانو کې تر ټولو زیات د مختلفو رنګونو لرونکی دی. بدن یې اوږده ګڼ وېښته لري. په مالاګې یا د ماداګاسکار ژبه کې ورته (simpona, simpony and ankomba joby) نومونه هم اخلي. مخکې د (diademed sifaka) نوم د لېمر څلور ډولونو ته کارېده. تشرېح یوازې نر یې په غاړه کې مرغړي لري. ډایاډېمډ سیفاکا د لېمر له نورو ډولونو سره په رنګ او د بدن...

د ډول علمي نوم یې (Cryptochloris wintoni) دی. په کریسو کلوریډای کورنۍ کې د تی لرونکو یو ډول دی. اصلي ځای یې سوېله افریقا ده. د نیمه استوایي په بوټو لرونکو وچو سیمو او شګو لرونکو سمندر غاړو کې ژوند کوي. د ډول غړي یې د ژوند لپاره د چاپېریال ویجاړېدنې د ورکېدو له خطر سره مخ کړي. ډېری مسلکي کسان ګمان کوي چې ممکن ټول غړي یې تر اوسه له منځه تللي وي. تر ۲۰۲۱ کال پورې یې لټون کېده چې که چېرې یې پاتې غړي یې پیدا شي. تشرېح د ګرنټ سرو زرو ته ورته زېړ سارایي موږک ته ورته والی لري. د تنې پاسه برخه کې یې وېښته لنډ وي، د تنې پاسه برخه کې یې رنګ سلیټي خړ او ورلاندې رنګ یې زېړوالی لري، سپین او نکریزو ته ورته خاپونه پکې وي. مخ کې یې د لاندې برخې رنګ ډېر زېړوالی لري. د تنې د لاندې برخې رنګ یې د پورته برخې په پرتله روښانه وي. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلا...

د ډول علمي یا ساینسي نوم یې (Gorilla gorilla diehli) دی. د لوېدیځ د ګوریلا (ګوریلا ګوریلا) ترټولو کم پاتې نسل دی. په ۱۹۰۴ کال کې د تی لرونکو ډلبندي کوونکي پال ماتسچي جلا ډولو ګڼه خو په سیستماتیکه توګه یې د ډول غړي تر ۱۹۸۷ کال پورې نه وو مطالعه شوي. د ګوریلا لوېدیځوال او شمالي ډول ګڼل کیږي. د کامېرون او نایجریا د پولو ترمنځ په ځنګل لرونکو غرونو او غونډیو کې د نایجریا د کراس سیند سرچینو سره نږدې سیمو کې پیدا کیږي. د لوېدیځ د ټیټو سیمو له ګوریلا (ګوریلا ګوریلا ګوریلا) تقریبا ۳۰۰ کیلومتره لرې واټن کې ژوند کوي. په ۲۰۱۴ کال کې سروې موندلې وه چې ټولټال بشپړ ودې ته رسېدلي غړي یې تر ۲۵۰ پورې پاتې دي. د مورفولوجیکي توپیر تصدیق یې په ۱۹۸۷ کې وشو. له دې وروسته د سر د کوپړۍ او غاښونو مورفولوجي یې له نورو سره توپیر په ګوته کړ او په ۲۰۰۰ کال کې فرعي ډول وګڼل شو. د کراس سیند ګوریلا د لوېدیځ د لاندې سیم...

د نري پوز تمساح (slender-snouted crocodile) نوم هم ورته اخلي. د ډول ساینسي یا علمي نوم یې (Mecistops cataphractus) دی. د افریقا د تمساح له پنځه ډولونو یو دی. نسل یې ډېر کم پاتې دی او غړي یې د ورکېدو له خطر سره مخ دي. مخکې ګمان کېده چې د افریقا له لوېدیځ تر مرکزي افریقا پورې پیدا کیږي خو وروسته په ۲۰۱۸ کال کې د مرکزي افریقا د نري پوز تمساح جلا ډول وګڼل شو. اوږد نری پوز لري، په اوبو کې بې شمزي او کبان ښکار کوي. لکه د نورو تمساح ګانو په څېر که چېرې لوی ښکار ورته پیدا شي هم برید پرې کوي. د بدن اوږدوالی یې تر دوه نیم متره پورې او وزن یې تر ۹۵ کیلو ګرامه پورې رسیږي. په داسې اوبو کې ژوند کول خوښوي چې ګڼ واښه لري. په بېنېن، د سینېګال سوېل، ګامبیا، غانا، ګیني، لایبیریا، د مالي په سوېل کې، نایجریا او ټوګو کې پیدا کیږي. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس پ...

په انګرېزۍ کې ورته (Nosy Be mouse lemur) نوم هم اخلي. د ډول علمي یا ساینسي نوم یې (Microcebus mamiratra) دی. د مږې لېمر په نسل کې د لېمر یو ډول دی. د ماداګاسکار په نوزي بې ټاپو کې ژوند کوي. په ساینسي نوم کې یې د (mamiratra) کلیمې مانا "روښانه" ده. د لېمر له دوه نورو ډولونو (Microcebus sambiranensis and Microcebus tavaratra) سره نږدې تړاو لري. وزن یې تر ۶۰ ګرامه پورې رسیږي، ټول اوږدوالی یې له ۲۶ تر ۲۸ سانتي متره پورې وي په دې کې یې له ۱۵ تر ۱۷ سانتي متره پورې د لکۍ اوږدوالی وي. سور رنګه نسواري رنګ لري. د ملا منځ کې یې رنګ خیره شوی وي. لاندې د ګېډې رنګ یې کریمي یا سپین وي. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس تی لرونکي ډله لومړني فرعي ډله سټرېپ سېریني کورنۍ کېرو ګالي ایډي نسل مایکروسي بس...

د ډول علمي یا ساینسي نوم یې (Calumma hafahafa) دی. په ساینسي نوم کې یې د (hafahafa) کلیمه عجیب او غریب مانا لري. د کربوړي یو ډول دی. اصلي ځای یې ماداګاسکار دی.د ماداګاسکار په شمال ختیځ کې له ۱۰۰ کیلو متر مربع کم ځای کې ژوند کوي. د غرو په لمنو کې په لندو ځنګلونو کې پیدا کیږي. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس په سینه څښېدونکي ډله سکواماټا فرعي ډله ایګوانیا کورنۍ کمایلیونیډای نسل کالوما

په انګریزۍ کې ورته د اېبنېر استوانه اي کربوړی (Ebner's cylindrical skink) نوم هم اخلي. د کربوړي یو ډول دی. اصلي ځای یې مراکش دی. نوم یې د اتریش د حشره پېژندونکي ریچارډ اېبنېر (Richard Ebner) له نوم اخیستل شوی. په ډبریزو سیمو کې له وښو سره نږدې ژوند کوي. بچی یې په هګۍ کې وده کوي خو هګۍ تر هغو نه اچوي تر څو یې چې بچي بشپړ وده نه وي کړي. د بچي له بشپړ ودې وروسته یا د مور ګېډه کې له هګۍ راوځي او بیا زېږول کیږي او یا هم له هګۍ اچول کېدو وروسته سملاسي له هګۍ بهر راوځي. همدې چارې ته انګرېزۍ کې (ovoviviparity) وایي. د انسانانو لخوا د کرنیز فعالیت له امله نسل ډېر کم شوی او د ژوند لپاره چاپېریال یې ویجاړ شوی. د کورنۍ نوم یې (Scincidae) سینسیډای یا سکینکیډي دواړه ډوله تلفظ کیږي. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس په سینه څښېدونکي ډله سکواماټا کور...

د ډول علمي نوم یې (Pternistis ochropectus) دی. د دښتي چرګ په فېزیانیډای کورنۍ (Phasianidae) د مرغانو یو ډول دی. نسل یې د ورکېدو له خطر سره مخ دی. یوازې په جیبوټي کې پیدا کیږي. خړ رنګه نسواري رنګ لري او په خپل رنګ کې سپینې بڼکې لري، سپینې بڼکې یې لاندې برخه کې پراخې وي خو پورته برخې کې نرۍ شوې وي. لنډه لکۍ لري، سر کې د تور رنګ نښې لري. د ټول بدن اوږدوالی یې تر ۳۵ سانتي متره پورې او وزن یې تر ۹۴۰ ګرامه پورې رسېدای شي. د استوایي او نیمه استوایي د لوړو سیمو په وچو داسې ځنګلونو کې ژوند کوي چېرې چې د افریقا جونیپر ونې موجودې وي خو د جونیپر د ونو ځنګلونه تر ډېره له منځه تللي او دا مرغان هم تر ډېره د نورو ونو د ځنګلونوپه لور ګډوال شوي. په واړه سیل کې ژوند کوي او له انسان ډېر ژر ځان پټوي. په توتانو، تخمونو او د اوبو په سپیانو ځان تغذیه کوي. د ډسمبر او فیبروري ترمنځ د مثل تولید کوي. په تېرو شلو کلو...

په (Tarzan chameleon or Tarzan's chameleon) نومونو هم یادیږي. د کربوړي یو ډول دی. اصلي ځای یې د ماداګاسکار الا اوترا منګورو سیمه ده. په نوم کې یې ټارزن کلیمه د خیالي کیسو هغه ټارزن نوم دی کوم چې ځنګل کې اوسېده. د ټارزن د کیسې لیکوال اېدګار رایس باروز د امریکا لیکوال دی. ټول اوږدوالی یې له ۱۱۹ تر ۱۵۰ ملي متره پورې وي. شین او روښانه زېړ رنګ لري. د نر غاړه کې یې توروالی او د ښځې غاړه کې یې زېړوالی موجود وي. هګۍ اچونکی دی. د ډول غړي یې ډېر کم پاتې دي او د ورکېدو له خطر سره مخ دی. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس په سینه څښېدونکي ډله سکواماټا فرعي ډله ایګوانیا کورنۍ کمایلیونیډای نسل کالوما...

د کربوړي یو ډول دی. اصلي ځای یې ماداګاسکار دی. په ۱۹۸۰ کال کې په لمړي ځل (Guy A. Ramanantsoa) تشرېح کړی. د ډول غړي یې د ورکېدو له خطر سره مخ دي. په نوم کې یې د بونسي کلیمه د فرانسوي په سینه د څښېدونکو د متخصص (Jacques Bons) له نوم څخه اخیستل شوې. بروکیزیا بونسي هګۍ اچونکی دی. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس په سینه څښېدونکي ډله سکواماټا فرعي ډله ایګوانیا کورنۍ کمایلیونیډای نسل بروکیزیا

د ډول علمي یا ساینسي نوم یې (Piliocolobus bouvieri) دی. د کولوبوس بیزو یو ډول دی. څلور لسیزې ګمان کېده چې نسل یې له منځه تللی خو په ۲۰۱۵ کال کې بیا ځلې د کونګو په جمهوریت کې وموندل شو. تشرېح نسواري رنګه سور رنګ لري. ورسره نږدې تړاو لرونکې بیزو د پینانټ کولوبوس بیزو ده له کومې یې چې رنګ روښانه دی. په خپل سر کې تور یا چاکلېټ ته ورته خاپ لري. بریتونه او زنه یې سپین رنګ کې وي. له سترګو یې ګلابي کړۍ تاو شوې وي. لکۍ یې له وړې تنې اوږده وي، د ملا په پرتله یې د ګېډې رنګ روښانه وي. د هر غړي مخ یې له بل غړي سره توپیر لري. په داسې ځنګلونو کې ژوند کوي چېرې چې د اوبو جمع کېدنه زرڼې او خټې جوړوي لکه د کونګو سیند چار چاپېره ځنګلونه. له انسان ویره نه لري او په لیدو یې تېښته نه کوي. ډلبندي په لمړي ځل د روش برون الفونز ترېمو ( Alphonse Trémeau de Rochebrune) په کال ۱۸۸۷ کې تشرېح کړې. تر ډېره...

د ړانده مار یو ډول دی. اصلي ځای یې ماداګاسکار دی. تر اوسه یې کوم فرعي ډول نه دی پېژندل شوی. په زینو ټېفلوپس (Xenotyphlops) نسل کې یوازینی ډول دی او یاد نسل یوازینی نسل دی چې په زینو ټایفلوپیډای (Xenotyphlopidae) کورنۍ کې ډلبندي شوی. په نوم کې یې د ګرانډي ډي یري (grandidieri) کلیمه د فرانسوي طبیعت پوه (Alfred Grandidier) له نوم اخیستل شوې. د ماداګاسکار په شمال کې پیدا کېدونکی مار دی. ساینسي ډلبندي پاچایي ژوي فایلم کورډاټا کلاس په سینه څښېدونکي ډله سکواماټا فرعي ډله ماران کورنۍ زینو ټایفلوپیډای نسل زینو ټېفلوپس...

د ډول علمي یا ساینسي نوم یې (Eulemur flavifrons) دی. د سکلېټر لېمر (Sclater's lemur) نوم هم ورته اخیستل کیږي. د ریښتیني لېمر یو ډول دی. د تنې اوږدوالی یې له ۳۹ تر ۴۵ سانتي متره پورې او د لکۍ اوږدوالی یې له ۵۱ تر ۶۵ سانتي پورې رسیږي. وزن یې له ۱.۸ تر ۱.۹ پورې وي. سره له دې چې لومړني ژوي دي خو بیا هم کلک لاسونه لري، د لاسونو رغوي یې انسان ته ورته والی لري. لکۍ یې د نښلېدو وړتیا نه لري او تر تنې یې اوږده ده. ښځه یې له نر سره توپیر لري. نر یې تور رنګ لري او د پای برخې یې کله نا کله کمه اندازه نسواري رنګه شوې وي. ښځې یې د اوښ رنګ ته ورته سور رنګه نسواري رنګ لري او لاندې برخې یې زېړ رنګه نسواري وي. د ښځې د پوز، د پښو د تلو او د لاسونو د رغويو رنګ تور وي. د نر او ښځې دواړو سترګې یې شنې وي. د سترګو رنګ یې لکه د برېښنا د شینوالي، د اسمان د شینوالي په څېر او یا هم خړې شنې وي. شین سترګې تور لېمر کټ ...

د ډول علمي یا ساینسي نوم یې (Varecia variegata) دی. په غاړه کې د توق یا کړۍ لرونکي لېمر ډېر کم پاتې ډول دی. اصلي ځای یې ماداګاسکار دی. د سور توق لرونکي لېمر په پرتله یې د ژوند لپاره د چاپېریال سیمه پراخه ده خو په دې پراخ چاپېریال کې یې نسل ډېر کم دی. همداسې په کوم ملي پارک کې چې ژوند کوي د سور توق لرونکي لېمر په پرتله یې ساتنه کمه کیږي. په ۲۰۰۱ کال کې سور توق لرونکی لېمر جلا ډول وګڼل شو. تور او سپین توق لرونکی لېمر درې فرعي ډولونه هم لري. تور او سپین توق لرونکی لېمر په ونه کې ژوند کوونکی دی او ډېری وخت د باراني ځنګلونو په لوړو ونو کې تېروي. د ورځې لخوا فعالیت کوونکي دي. په ونو او ځمکه دواړو باندې په څلورو تګ کوونکي دي، کله چې خواړه خوري خپل ځان په څانګو پورې زوړند حالت کې ساتي. په مغزیو ځان تغذیه کوونکی دی. په میوې، شیرې، غوټیو او ګلانو هم ځان تغذیه کوي. ځینې وخت پاڼې او ځینې تخمونه هم خو...