لیکنې

املا یې (ǃXun or Ju) هم لیکل کیږي. کونګ ژبې د لهجو لړۍ ده. په نمیبیا، بوتسوانا او انګولا کې پرې کونګ خلک خبرې کوي. د ǂʼ امکوی ژبې په شمول !کونګ ژبې د ( Kxʼa) ژبو کورنۍ جوړوي. مخکې ګمان کېده چې !کونګ ژبې د کوی سن د ژبو د کورنۍ یوه څانګه جوړوي او یادې څانګې ته د شمالي کوی سن نوم اخیستل کېده، خو په دې ښودنه کې، کوی سن خپل یووالی ونه ښوده او اوسمهال دا ادعا ناسمه ګڼل کیږي خو له دې سره سره بیا هم د کوی سن انتروپولوجیکي کلیمه د چترۍ په توګه د کلیک ژبو لپاره کاریږي. د ویونکو شمېرنه یې په درېواړو هیوادونو کې ستونزمنه چاره ده ځکه چې د کرنې لپاره سره تیت پرک شوي خو د اټکل له مخې په ۲۰۱۵ کال کې ۷۷۰۰۰ کسان ګڼل شوي وو. !کونګ ژبې د ډېرو کلیکونو له امله په ټوله نړۍ کې نامتو دي د بېلګې په توګه ! نوم یې. همداسې په ټوله نړۍ کې، ډېر پېچلي بې غږه او غږ لرونکي توري لري. ځینې غږونه یې پوزه کې تولیدیږي. د (ǃXuu...

تلفظ یې (/ˈkweɪtən tə ˈkɛn/ KWAY-tən tə KEN) دی. په کټ کوپ غرونو کې له ناپېژندل شوې ژبې زېږېدلی نوم دی. همدې نوم ته راشېل یا ګریټ (Rachel or Griet) هم ویل کیږي. په سوېلې افریقا کې د سن خلکو د کلنۍ مجلې لیکواله وه. د (Specimens of Bushman Folklore) کتاب لیکلو کې یې هم ونډه اخیستې او په یاد کتاب کې یې د ښځې له نظره دسن خلکو عبادت، باورونه او ژوند بیان کړی. د ۱۸۷۴ په جون کې یې د سوېلې افریقا کېپ ښار ته له خپلې کورنۍ سره سفر وکړ او د ۱۸۷۵ کال تر جنوري پورې هلته پاتې شوه، په یاده موده کې یې له ویلهېم بلیک او لوسي لویډ سره مرکې کړي، دواړه د پورته یاد شوي کتاب لیکوالان دي....

کونګ خلک د سن (San peoples) څخه یو دي. د اوامبولنډ سیمې د کلاهاري سارا په لویدیځه څنډه کې (د نمیبیا په شمال کې او د انګولا په سوېل کې) او په بوستوانا جمهوریت کې مېشت دي. تر ۱۹۷۰ لسیزې پورې یې په دودیزو طریقو ښکار کوه او په همدې ښکار پاېدل. اوسمهال یې ډېری وګړي په بانتو کليو کې مېشت دي او ډېری یې د مېږو شپونکیان دي او یا د اورپایانو په جوړو کړو فارمونو کې کار کوي. باورونه کونګ خلک په خدای باور لري، په داسې خدای چې خالق او د ژوند ساتونکی دی. لکه د نورو افریقایي خدایانو په څېر قهار هم دی او د هوا په بدلون انسان ته جزا هم ورکوي. همداسې یې خدای له هر څه خبر دی او په هر څه پوهیږي. له دې پرته (animistic) باور هم لري - یاده کلیمه له لاتیني ژبې اخیستل شوې او لاتیني کې (anima) سا، اروا او ژوند ته وایي - دا خلک په دې اند دي چې ټول توکي، ځایونه او ژوندي اروایي کیفیت لري. دا ډول باور لرونکي فکر...