هر هغه فعل او انفعال کوم چې د یو توکي په خوځښت کې تغیر یا بدلون راولي. ځواک د یوه توکي په سرعت کې د بدلون لامل کیږي. ځواک کش کولو یا ټیل وهلو ته هم وېل کیږي. یو ځواک کچه او لوری لري له کوم چې د یو ویکتور مقدار جوړیږي.
په فزیک کې قدرت د کار کولو نرخ ده، د وخت په یوه ځانګړي واحد کې د انرژۍ لېږد ده. لوری نلري او یو سکالر مقدار یا کمیت ده. د واحدونو په نړیوال سیستم کې کې ځواک ثانیه / جول (joule per second) اندازه کیږي. د قدرت د اندازه کولو لپاره بل دودیز کچه هارس… read more »
ماشین یو میکانیکي جوړښت ده کوم چې قدرت کاروي تر څو ځواک په کار واچوي، خوځښت کنټرل کړي او د دې پروسې په ذریعه یو فعالیت یا کړنه تر سره کړي. قدرت مو ممکن په فزیک کې لوستی وي وروسته پرې تفصیلي لیکنه کوم دلته له قدرت نه مطلب (power) ده او له ځواک مطلب… read more »
یو ماشین یا موټور داسې طرحه شوی وي چې د انرژۍ یو شکل په میکانیکي انرژي بدلوي. د تودوخې ماشین (Heat engines) سوڼ توکي سوزوي تر څو تودوخه تولید کړي. همداسې (Internal combustion engines) ماشینونه د تودوخې ماشینونه دي کوم چې سوڼ توکي د احتراق په حجره یا ساتنځای کې سوځوي تر څو د خپرېدونوکو… read more »
په انګرېزۍ کې د الوتکې لکۍ ته (tail or tail assembly) نومونه هم اخلي. د الوتکې په وروسته برخه کې یو جوړښت دی, د الوتنې پر وخت په الوتکه کې ثبات رامنځته کوي لکه په غشي کې د غشي لکۍ د غشي په سیده تګ کې مرسته کوي او هوا نه پرېږدي چې د غشي… read more »
بې لکۍ الوتکه د لکۍ عمودي برخه او څنګونو کې افقي برخې نلري. د ایرو ډاینامیک او د فعالیت ثبات یې په اصلي وزرو کې ځای شوی یا شامل وي خو په ځینې الوتکو کې یوازې عمودي برخې لري. د بې لکۍ الوتکې نظریاتي یا تیوریکي ګټې کم (parasitic drag) ده لکه په (Horten H.IV,… read more »
املا یې (vertical stabiliser) هم لیکل کیږي. د لکۍ عمودي برخې ته انګرېزۍ کې (fins) نوم هم اخلي. دا برخه په بمونو، توغندیو او الوتکو کې معمولا د تنې د پای په برخه کې وي. د لکۍ د عمودي برخې موخه څنګ لور ته د بې اختیاره ښوېدو یا خوځښت مخنیوی وي, د الوتکې، توغندي… read more »
مونو کوک یا جوړښتي پوستکی د جوړښت یو سیستم ده کوم کې چې وزن د جوړښت بهرنۍ پوستکی زغمي یا تحمل کوي او شکل یې د هګۍ صدف ته ورته وي. مونوکوک د فرانسوۍ ژبې لفظ ده او مانا یې یو صدف ده لکه د کیشتۍ لاندې سینه یا اوبو کې د ډوبې برخې شکل…. read more »
په انجنیري کې ټرس جوړښت کې د دوه ځواکونو غړي موجود وي او کله چې غړي سره ونښلول شي نو نښتې برخه د یوه توکي یا یوه جوړښت په توګه کار ورکوي. د دوه ځواکونو غړی یو جوړښتي جز ده په کوم کې چې ځواک یا زور په دوه برخو غورزیږي یا هم دوه برخې… read more »
په انګرېزۍ کې د الوتکې تنې ته (Fuselage) نوم اخلي یاد لفظ د فرانسوۍ ژبې له (fuselé) څخه اخیستل شوی دوه مانا ګانې لري هر هغه راډ ته ورته شکل چې پای یې مخروطي شوی وي، هر هغه راډ ته ورته شکل چې د محور په توګه کاریږي کوم چې خپله تاويږي او یا هم… read more »
د چکو سلواکیا د دوه پیلوټانو لپاره د یوه ماشین لرونکې د کشف الوتکه وه. مختلف ډولونه یې لرل او مختلف ماشینونه پکې کارېدلي وو. تر ټولو ښه ډول یې (Š-328) وو. جوړونکی شرکت یې (Letov Kbely in Prague) ده، لمړۍ الوتنه یې په ۱۹۲۹ کې کړې، کارونه یې په ۱۹۳۴ کې پیل شوې،… read more »
په دوېمه نړیواله جګړه کې د رومانیا یو وزرې، جنګ کوونکی، برید کوونکې الوتکه وه. په ۱۹۳۹ کال کې چې کله یې لمړۍ الوتنه وکړه د وخت د پرمختللو پوځونو له پرمختللو الوتکو سره برابره وه. د پروزو د کموالي او وسلې نشتوالي له امله تر ۱۹۴۱ پورې پوځي فعالیت ته وړاندې نشوه. وروسته چې… read more »
په دوېمه نړیواله جګړه کې د نازیانو برید کوونکې الوتکه وه، په (Tunisia and on the Eastern Front) کې د جګړې لپاره کارېدلي. لمړۍ الوتکې یې د ټانک ضد ښې وکارېدې خو کوم ماشین چې پکې نصب وو د هر فعالیت لپاره مناسب نه وو او له همدې امله پکې د فرانسې (700 horsepower French… read more »
د جرمني دوه وزرې الوتکه وه د کومې چې مختلف ډولونه تولید شوي. لمړنۍ الوتکې یې د جنګ کوونکې ډول وو خو وروسته یې سمندري او برید کوونکی ډول هم تولید شو. د طرحې بنسټ یې له پخوانۍ (He 49) الوتکې اخیستل شوی. جوړونکی شرکت یې (Heinkel) ده، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۳ کال… read more »
د دوېمې نړیوالې جګړې په موده کې د جرمني دوه وزرې الوتکه وه، په مختلفو چارو کې د ځمکني پوځ د ملاتړ او کشف لپاره کارېده. د دوېم نړیوالې جګړې په پیل کې نازیانو د لنډ مهال لپاره وکاروله. د ۱۹۴۳ کال په پای کې هنګري د شپې لخوا د بم غورزونې لپاره کاروله. … read more »
په ۱۹۳۰ لسیزه کې د انګلستان الوتکه وه کومه چې د ځمکني پوځ د ملاتړ لپاره په مختلفو چارو کې کارېده. د ۱۹۴۰ کال په مې میاشت کې انګرېزانو د فرانسې سره په (Battle of France) جګړه کې د لنډې مودې لپاره وکاروله. ځینې هیکټر الوتکې وروسته په ایرلنډ وپلورل شوې او ایرلنډیانو پرې د… read more »
په ۱۹۳۰ لسیزه کې د انګلستان برید کوونکې الوتکه وه، ۶۰ % الوتکې د نازیانو لخوا غورزول شوي او یا لګېدلي او د دوېمې نړیوالې جګړې په هر ډګر کې حاضره الوتکه وه. مختلف ډولونه یې تولید شوي کوم چې د بم غورزونکې او د بلې الوتکې دمخنیونکې په توګه، جنګ کوونکې او بم غورزونکې… read more »
د امریکا برید کوونکې الوتکه وه، په لمړي ځل (Fokker) شرکټ جوړه کړې خو وروسته یاد شرکت د (General Aviation Corporation) لخوا وپېرل شو. د پوځ لپاره د تولید وړاندیز یې تر لاسه کړ خو یوازې یوه الوتکه تولید شوه. جوړونکی شرکت یې (Fokker-America) ده، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۱ کال په اپرېل کې کړې،… read more »
د امریکا غوټه وهونکې بم غورزونکې الوتکه وه، تر ټولو ورستۍ دوه وزره لرونکې الوتکه وه چې د متحده ایالتونو پوځ پېرلې. له دوېمې نړیوالې جګړې مخکې له کاره لوېدلې وې او د جګړې له میدان څخه وېستل شوې وې. جوړونکی شرکت یې (Curtiss-Wright) ده، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۳۵ کال د ډسمبر په… read more »
په ۱۹۳۰ لسیزه کې د متحده ایالتونو برید کوونکې الوتکه وه. جوړونکی شرکت یې (Curtiss Aeroplane and Motor Company) وو، لمړۍ الوتنه یې په ۱۹۳۵ کې کړې، اساسي کارونکي یې (U.S. Army Air Corps) وو او یوازې یوه الوتکه تولید شوې. پیلوټان : دوه اوږدوالی : ۱۲.۳ متره د وزرو پراخوالی : ۱۸.۱۱ متره… read more »
