په انګرېزۍ کې ورته (amateur-built aircraft or kit planes) نومونه هم اخلي. د هغه کس جوړې کړې الوتکې ته وایي چې له الوتکو سره مینه لري خو مسلک یې نه وي. په استرالیا، برازیل، متحده ایالتونو، نیوزلنډ او سوېلې افریقا کې کور کې جوړه کړې الوتکه راجستر کیږي او د الوتنې لپاره تجربوي جواز… read more »
د سفر د الوتنو او یا هم د بار وړونکې الوتنې لپاره جواز دی، د یوه هیواد د الوتنو ملي اداره یې صادروي او الوتکه راجستر کوي. جواز پیلوټ ته نه ورکول کیږي بلکې الوتکه راجستر کیږي او الوتکې ته د الوتنې جواز ورکول کیږي. کومې چورلکې او الوتکې چې په لویو کرنیزو پټیو کې… read more »
په ساینس، انجنیري او سوداګري کې د انسان هڅه ده چې په اتموسفېر کې الوتنې وکړي همدې چارې ته یې (aeronautics) نوم اخلي او همداسې له اتموسفیر بهر فضا کې د الوتنې هڅو ته یې (astronautics) وایي. اېروسپېس ادارې د الوتنې لپاره څېړنې، طرحه، جوړونه او له جوړولو وروسته په عمل کې الوتنې ترسره کوي…. read more »
یو بهیر دی د کوم له مخې چې یو توکی اتموسفیر کې او یا له اتموسفیر بهر، سطحې سره له اړیکې پرته خوځښت کوي. که مونږ چېرې داسې ایروډاینامیک لېفټ کوم چې د خوځښت له ځواک سره تړاو لري او د بالاستیک خوځښت یا پورته لورته د خوځښت ځواک تولید کړو دا چاره ترسره کولای… read more »
د مغز یوه برخه ده. په انسان کې احساساتي اصطلاح ګانې، د ستونزو هوارونه یا حل، یاد، ژبې، قضاوت او د جنسي اړیکې لپاره چلند او نورې ورته وړتیاوې کنټرول کوي. په اصل کې زمونږ د خبرو اترو او شخصیت کنټرول پېنل دی. د عضلو موټور فعالیت یا په ارادي توګه د عضلو د… read more »
له مړوند څخه وږې ته غزېدلي عصاب دي. د لاس د پنجې خوځښت یې دنده ده. په لېچو کې یوه او بله نیمه عضله ورسره نښتي. په ځانګړې توګه په څنګل کې د پوستکي لاندې د لاس په سطحه کې وي. که چېرې څنګل زیان وویني نو اولنار عصب هم زیان لیدلی شي. د څنګل… read more »
د مټې پاسه برخه کې عضله ده، د (biceps muscle) عضلې لاندې وي. په لاس کې د بازو د (humerus) هډوکي او په لېچو کې د (ulna) هډوکي ترمنځ د پول په څېر ده. دوه ډوله (musculoskeletal nerve and radial nerve) عصاب ورسره وصل دي. په ځینو کسانو کې ممکن دا عضله دوه شوې ښکاره… read more »
د پښې هغو عضلو ته لارښونې راوړي چې پښه سیده کوي. لکه د (quadriceps) په څېر چې د ورون مخکې برخې کې دي. دا عصب مثلثي د تقاطع برخه لري او د خاصره لګن په سیمه کې تیر شوی. د ملا په دوېمو او څلورمو مهرو کې له شوکي نخاع جلا شوی. موټور فعالیت یې… read more »
له (right colic artery) سره موازي غزېدلی. د غټې کلمې له (right flexure and the ascending colon) برخو وینه تخلیه کوي. خپله د (right colic vein) ورید په (superior mesenteric vein) کې تخلیه کیږي. د غټې کلمې له (ascending colon) برخې سره نږدې دا ورید په دوه څانګو وېشل شوی، یوه څانګه یې صعودي او… read more »
د (vena sigmoideus) په نامه هم یادیږي. د (sigmoid veins) وریدونو یو ګروپ ته رجوع کوي. دا وریدونه د (mesenteric vein) ورید څانګه ده او خپله (mesenteric vein) ورید د (hepatic portal vein) څانګه ده. هر سیګمویډ ورید منحني شکل لري. دنده یې له سیګمویډ کولون څخه د وینې تخلیه ده. سیګمویډ کولون (sigmoid colon)… read more »
په پښه کې واقع عضله ده. دقیق موقیعت یې د پښې تله ده. په انګرېزۍ کې د پښې تلې ته (sole of foot) وایي، مستقیما د (plantar aponeurosis) له پاسه وي کوم چې د پښې د منحني شوې برخې ملاتړ کوي. په پښه کې ژور تګ کوي او یوازې د (fascia) ډېره نرۍ طبقه یې… read more »
د (pubocapsular ligament) په نامه هم یادیږي. د ورون د مفصل په لاندې برخه کې د موجود لېګامېنټ یا عضلاتي وتر ملاتړ کوي. د ورون مفصل په ثبات کې مرسته کوي. مفصل نه پرېږدي چې مخکې او وروسته او څنګ لور ته د خوځښت لپاره له نورمال سیمې زیات حرکت وکړي. د مفصل بهرنۍ څرخ… read more »
اې اورتا (aorta) د زړه له کیڼ اړخ یا بهر ته وتلې ګېډې پیل کیږي. په ګېډه کې له (common iliac arteries) سره تر نښلېدو وروسته پای ته رسیږي. پنځه جلا برخې لري. د (descending aorta or thoracic aorta) برخه یې منحني شوې سیمه کې پیل کیږي. دا برخه په دوه ټوټو وېشل شوې نومونه… read more »
د خاصره لګن په جوف کې واقع عضله ده. د خاصره لګن له مرکز سره نږدې له (sacrospinous ligament) سرچینه اخلي. د (coccygeal muscle and levator ani muscle) عضلې خپله کې په ګډه د خاصره لګن دیافراګم جوړوي. د ( ani muscle) عضلې درې برخې لري او درېواړه د (coccygeal muscle) عضلې مخې ته وي…. read more »
نر په اناتومي کې د نر د تناسلي الې د لاندې برخې په اوږدو کې د لکېدو وړ نسجونه دي. د (corpus cavernosa) جوړې لاندې واقع دي. کوچنۍ سیمه ده او له (corpus cavernosa) سره ورته والی لري. کله چې د نر تناسلي اله لکه شي دې برخه کې ۹۰ وینه وي. په دې… read more »
د زنګون د مفصل جوړونکو له عضلاتي وترونو یو دی. لېګامنټ یا عضلاتي وترونه فایبري بېنډونه دي، مفصلونه سره نښلوي او ځواکمن کوي. د دې عضلاتي وتر یوه خوا د ورون له هډوکي سره وصل وي او بله خوا یې د پونډۍ له فیبولا هډوکي سره وصل وي.
له (sciatic nerve) څانګه کوي. د پښې په لاندې برخه کې له دوه عضلو (peroneus brevis and peroneus longus) سره وصل دي. په پښه کې چې کومو عضلو ته ځواک ورکوي د ګوتو او پښې جګونکې دي. که چېرې دا عصب زیان وویني د (foot drop) حالت رامنځته کوي. په دې حالت کې په پونډۍ… read more »
د پښتورګو د سیستم برخه ده. د پښتورګو په سیستم (renal system) کې یورېټر، پښتورګي او مثانه هم شامل دي. د پښتورګو سیستم د اضافي مایع تولید، ذخیره او د خالي ادرارو په شکل کې له منځه وړنه کوي. یورېترا په مثانه کې ذخیره شوې مایع له بدن څخه بهر باسي. د اناتومي له مخې… read more »
د مټې او لېچو هډوکي او مفصلونه لاسونه د بدن د پاسه برخې غړي دي. د بدن تر ټولو زیات پېچلي او تر ټولو زیات کارېدونکي غړي ګڼل کیږي. هر لاس له څلورو عمده برخو جوړ وي چې مټه (upper arm)، لېچه جمع یې لېچې (forearm)، مړوند (wrist) او د لاس پنجه (hand) ده. په… read more »
د انسان په اسکلیټ کې ټول هډوکي، کرپندوکي (cartilage)، عضلاتي وترونه (ligaments) او د ټېنډون (tendons) په نامه فایبرونه شامل دي. اسکلیټ د انسان د بدن ۲۰ % وزن جوړوي. د بلوغ ته رسیدلي کس په اسکلیټ کې ۲۰۶ هډوکي موجود وي. د کوچنیانو په اسکلیټ کې تر بلوغ ته رسېدلو زیات هډوکي موجود وي… read more »
