Tag: Zakria Rahimi

Skeleton – اسکلیټ

Skeleton – اسکلیټ

ټولې لیکنې
د انسان په اسکلیټ کې ټول هډوکي، کرپندوکي (cartilage)، عضلاتي وترونه (ligaments) او د ټېنډون (tendons) په نامه فایبرونه شامل دي. اسکلیټ د انسان د بدن ۲۰ % وزن جوړوي. د بلوغ ته رسیدلي کس په اسکلیټ کې ۲۰۶ هډوکي موجود وي. د کوچنیانو په اسکلیټ کې تر بلوغ ته رسېدلو زیات هډوکي موجود وي لامل یې د سرکوپړۍ کې ځینې هډوکي دي کوم چې له ودې وروسته په یو بل کې فیوز کیږي. همداسې د نر او ښځې په اسکلیټ کې هم ځینې توپیرونه موجود دي. د نر اسکلیټ اوږد وي خو د ښځې اسکلیټ بیا د خاصره لګن پراخ هډوکی لري تر څو اومیندواري او زېږون ممکن کړي. د پورته یادو شوو توپیرونو په پام کې له نیولو پرته اسکلیټ په دوه (axial skeleton and the appendicular skeleton) برخو وېشل کیږي.   Axial skeleton anatomy د بلوغ ته رسېدلي کس د اسکلیټ په دې برخه کې ۸۰ هډوکي شامل وي. له هغو هډوکو جوړه شوې برخه ده کوم چې د ب...
Stapes – زین یا رکاب

Stapes – زین یا رکاب

ټولې لیکنې
مخکې تر دې چې مغز د غږ څپې درک کړي د غږونو څپې باید غږیز کانال ته داخلې شي، د غوږ له پردې تېرې شي، د غوږ پردې ته د طب انګریزۍ کې (tympanic membrane) نوم اخلي او په عامه انګرېزۍ کې ورته (eardrum) وایي - له دې وروسته د غوږ منځنۍ برخې ته ځي، له دې وروسته د غږ څپې د غوږ درې هډوکي په خوځښت راولي دا درې هډوکي (malleus, incus, and stapes) دي. د انسان بدن کې تر ټولو کوچنی هډوکی (Stapes) دی.   د (malleus) هډوکی ځینې وخت له سټک یا چکش سر پرتله کیږي ځکه چې ضربه یې سټک ته ورته ده، او د (incus) په نامه هډوکي ته د سندان په څېر ضربه ورکوي - په انګریزۍ کې سندان ته (anvil) او سټک ته (hammer) وایي. کله چې دغږ څپې له دې هډوکو تېرې شي نو بیا له (stapes) هډوکي څخه تېریږي. د (stapes) شکل زین یا رکاب ته ورته دی.   د زین یا رکاب دوه څانګو ته (inferior and superior crus) نومونه اخلي، دا څانګې ...
Inferior vena cava

Inferior vena cava

ټولې لیکنې
د (posterior vena cava) نوم هم ورته اخلي. د انسان بدن کې تر ټولو غټ ورید دی. د بدن له لاندې برخې زړه ته له اکسیجن څخه تخلیه شوې وینه انتقالوي. په دې مانا چې له وینې د اکسیجن زیاته برخه نسجونو اخیستې وي او وینه خیره رنګ لري. په دې ورید کې وینه د پښو او د تنې د لاندې برخې وي. دا ورید د زړه په ښي دهلیز کې خالي کیږي. د زړه ښی دهلیز د زړه د ښي اړخ په وروسته برخه کې دی. د ګېډې د جوف وروسته خوا کې غزېدلی، د شمزي د ښي اړخ په اوږدو کې وي. د پښو دوه عمده وریدونه د (iliac veins) په نامه یادیږي، دواړه خپله کې سره یو ځای کیږي او (inferior vena cava) جوړوي.  ...
Flexor digitorum superficialis

Flexor digitorum superficialis

ټولې لیکنې
بهرنۍ عضله ده او د لاس د څلور ګوتو په قاتولو کې مرسته کوي - له بهرنۍ کلیمې مطلب (extrinsic) دی مانا یې چې د یو چا یا یو څه د بنسټیز طبیعت برخه نه وي، له بهر راغلې وي او یا له بهر څخه فعالیت کوي. دلته د (extrinsic) مانا دا ده چې دا عضله بهر د لاس په لېچو کې واقع ده. دا عضله دوه جلا سرونه لري او دواړه له لېچو سرچینه اخلي. د سرونو نومونه یې (humeroulner head and radial head) دي. له دې عضلې څلور ټېنډون را پورته شوي، ټېنډون یې له مړوند سره نږدې له کرپل تونل تېر شوي. ټېنډون سره جلا شوي او له ګټې ګوتې پرته د څلور ګوتو د منځنیو هډوکو له څنګ سره نښتي. ځینې وخت په کچه ګوته کې ټېنډون نشته وي. که چېرې په کچه ګوته کې نه وي نو د ټپ پر وخت تشخیص کې د ستونزې لامل کیږي. د دې عضلې بنسټیزه دنده د ګوتو په منځني هډوکي کې د ګوتو قاتونه ده. په دوېمه کچه یې دنده د ګوتو او رغوي د مفصلونو قاتونه ده....
Suprascapular artery

Suprascapular artery

ټولې لیکنې
دوه څانګې لري او هره یوه یې مختلفو سیمو ته له اکسیجن سره ګډه شوې وینه انتقالوي. د څانګو نومونه یې (suprasternal branch and acromial branch) دي. د (suprasternal branch) څانګه د سینې پورته برخې ته وینې رسوي، د وږې له هډوکي (clavicle bone) تېریږي او د سینې په پوستکي کې پای ته رسیږي. د (acromial branch) څانګه یې د مټې او وږې ترمنځ هغه پوستکي ته وینه رسوي چې سکپولا هډوکی یې پوښلی. دا رګونه په (thyrocervical trunk) کې پیل کیږي کوم چې د غاړې او مټې د رګونو څانګه ده.  
Middle phalanges – د لاس په ګوتو کې منځني هډوکي

Middle phalanges – د لاس په ګوتو کې منځني هډوکي

ټولې لیکنې
بل نوم یې (intermediate phalanges) دی. د ګوتو منځني هډوکي دي. له ګټې ګوتې پرته په نورو څلور ګوتو کې درې هډوکي وي. نورو دوه هډوکو ته چې له منځني هډوکي لاندې او پاسه موجود دي د (proximal phalanx and distal phalanx) نومونه اخلي. په (distal phalanx) کې نوکان دي او (proximal phalanx) هر هډوکی د رغوي له (metacarpal bone) هډوکي سره مفصل شوی وي. د ګوتو منځني هډوکي دوه مفصلونه لري. د پښې او لاس په ګټو ګوتو کې د ګوتې منځنی هډوکی نشته.
Uterine tube

Uterine tube

ټولې لیکنې
بل نوم یې (Fallopian tube) دی. د هګیو له کیسې څخه زیلانځ یا رحم ته هګۍ انتقالوي. په هره ښځه کې دوه دا ډول کانالونه موجود وي خو ښځې د بې نظمیو له امله، جراحي له امله، له زیلانځ څخه د جنین بهر ودې له امله دا کانالونه له لاسه ورکولای شي. د دې ټیوب یا کانال یوې برخې ته امپولا (ampulla) نوم اخلي او معمولا په همدې برخه کې د ښځې هګۍ د نر له سپرمو سره القاح کیږي او القاح شوې هګۍ زیلانځ ته تګ کوي چېرې چې جنین ترې جوړیږي او تر پیدا کېدو پورې وده کوي. ځینې ښځې که چېرې جنین یې له زیلانځ بهر وده وکړي او یا هم جراحي وکړي په دې کانالونو کې ستونزې پیدا کوي. ستونزه یې ممکن دې کانال ته زیان اړونکې وي او یا ممکن د ښځې د ژوند ګواښونکې وي. که چېرې القاح شوې هګۍ له کانال څخه زیلانځ ته ولاړې نشي نو جنین د کانال په داخل کې وده پیل کوي. درملنه یې د جنین د لرې کولو په جراحي ترسره کیږي. کومې ښځې چې په واجینا کې ل...
نغمه

نغمه

ټولې لیکنې
بشپړ نوم یې نغمه ښاپېرۍ دی. په ۱۹۵۹ کې د افغانستان په کندهار ولایت کې زېږېدلې. د ۱۹۸۰ لسیزې په پیل کې یې د هنر لمړۍ چارې خپرې شوې. د ۱۹۸۰ لسیزې په اوږدو کې او د ۱۹۹۰ لسیزې په پیل کې نغمه او پخوانی میړه یې منګل د پښتو ژبې دوامداره سندرې ویونکي سندرغاړي وو. د نغمې ډېرې سندرې پښتو دي خو یو څو سندرې په دري ژبه هم لري. په افغانستان او پښتونخوا کې یې ډېرو خلکو میوزیک اورېده. اوسمهال یې عمر ۶۱ کاله دی.   د پلار نوم یې سید سلیمان شاه او د مور نوم یې مشاله دی. پنځه ورونه او دوه نورې خویندې لري. په ټولو ورونو او خویندو کې مشره نغمه ده. کله چې نغمه د ۵ کالو وه پلار یې مړ شو. په کم عمرۍ کې یې له میوزیک سره مینه پیدا شوه او په ۱۶ کلنۍ کې له خپل تره سره د میوزیک لپاره کابل ته ولاړه. کابل کې یې په رابعه بلخي لیسه کې له نورو انجونو سره سندرې ویل پیل کړل او خپلو زده کړو ته یې ادامه ورکړه. مخکې ت...
عزیز هېراوي

عزیز هېراوي

ټولې لیکنې
په ۱۹۵۲ کې د افغانستان په هرات ولایت کې زېږېدلی. د افغانستان داسې هنر مند دی چې په دوتار او رباب غږونه کې خورا ښه وړتیا لري. کله چې د ۷ کالو وو په لمړي ځل یې د دوتار غږ واورېده او یوه ورځ په کور له خپل خادم څخه یې وغوښتل چې له شپونکي دوتار ورته وپېري. کله یې چې دوتار پیدا کړ د زده کړې لپاره به یې د شپې تر ناوخته تر هغو انتظار کوه تر څو یې پلار ویده شي او بیا به په توره تیار کې د ګیتار د زده کړې لپاره بهر تله. هېراوي اوس ۵۷ کلن دی او د متحده ایالتونو د کلیفورنیا په سکرمېنتو کې ژوند کوي. له ۱۹۸۵ څخه شمالي کلیفورنیا ته کډوال شوی او تر اوسه یې زیات البومونه ثبت کړي. میوزیک یې د هندي او فارسي میوزیک ترکیب دی خو د میوزیک طرز یې هراتی دی....
استاد بېلتون

استاد بېلتون

ټولې لیکنې
بشپړ نوم یې مومن خان بېلتون وو. د کابل ولایت پښتون سندر غاړی وو. د خاک جبار ولسوالی په چکري کلي کې پیدا شوی خو د ژوند ډېره برخه یې په لوګر ولایت کې تېره کړې. په دواړو پښتو او دري ژبو یې سندرې ویلي. د سندرو طرز یې د کابل خرابات میوزیک منعکس کړی. پلار یې له پیدا کېدو مخکې مړ شوی، په کم عمر کې یې مور هم مړه شوه او په لوګر ولایت کې یې یوې خور لوی کړی. په ۱۵ کلنۍ کې یې په سندرو ویلو پیل وکړ او لمړۍ سندره یې پښتو او دري وه. تقریبا ۷۰ کاله یې د هنر په ډګر کې تېر کړل او د ۹۵ کالو په عمر کابل کې مړ شو....
بخت زمینه

بخت زمینه

ټولې لیکنې
بخت زمینه د کونړ ولایت سندر غاړې وه. کله یې چې میوزیک د خپل مسلک په توګه وټاکه نو له کونړ څخه کابل ولایت ته ولاړه. سیمه ایز او پاپ میوزیک سره یې سندرې ویلې. ښکلا او غږ یې په وخت کې ساری نلره. کله یې چې ای سربازه یاره خیژه په مورچل باندې سندره وویله نو مجایدینو ترور کړه. د لسګونو کلونو لپاره رسنیو د سیاسي لاملونه لپاره هېره کړې. ځینې سندرو یې د افغانستان د رژیم ملاتړ کوه او له همدې امله په ۱۹۸۰ کې د نامعلومه کس لخوا په کابل کې ووژل شوه.   سندرې اې سربازه یاره خیژه په مورچل باندې ما له تا جدا کوینه یاره غمجن به شې زما خوږه جانانه بې دلداره مې زما د مینې یاره راشه راشه خلقي اختر دی مزه دار پښتو ټپې خایسته ځان مې جوړ کړی...
استاد اولمیر

استاد اولمیر

ټولې لیکنې
د ۱۹۳۱ کال د مې میاشت په ۸ نېټه د پښتونخوا په پیښور کې زېږېدلی او د ۱۹۸۲ کال د اپرېل په ۲۴ نېټه په کابل کې مړ شوی. د افغانستان د پښتو ژبې سندرغاړی، کمپوزر او شاعر وو. په کم عمرۍ کې یې له مختلفو کسانو د میوزیک زده کړه کړې او وروسته یې د راډیو د خپرونو لپاره سندرې ویلې. لمړۍ سندره یې په ۱۸ کلنۍ کې ویلې، د سندرې نوم یې زړه مې ټوټې شو دی. د پښتو نامتو شاعر ملنګ جان په مرسته یې د افغانستان راډیو ته لار پیدا کړه او د افغانستان له راډیو یې سندرې خپرېدل پیل شول. استاد اولمیر تقریبا له ۲۵۰ زیاتې سندرې لري، ډېرې سندرې یې خپله کمپوز کړي. وروسته د افغانستان د کلتور او اطلاعاتو وزارت د استاد لقب ورکړ. په ډېرو سندرو کې یې د وطن پرستۍ احساس هم شته....
اریانا سعید

اریانا سعید

ټولې لیکنې
د ۱۹۸۵ کال د جولای په ۱۴ نېټه په کابل کې زېږېدلې. اوس په ۲۰۲۰ کې ۳۵ کلنه ده. د افغانستان سندرې لیکونکې، سندرې ویونکې او تلویزیوني شخصیت دی. په دواړو پښتو او دري ژبو سندرې وایي. د افغانستان د پېژندل شوو هنرمندانو په نوملړ کې ده. یوازینۍ افغان سندرغاړې چې له افغانستان بهر او په داخل کې یې ډېر کنسرټونه د بشر دوستانه مرستو په موخه ترسره کړي. په ۱ تلویزیون او طلوع تلویزیون کې د میزبان رول هم لري. په ۲۰۱۸ کې یې له خپل مدیر حسیب سعید سره کوژدن وکړه. د نادیه ندیم په نامه یوه خورزه یې د افغانستان د ښځو په فوټبال ټیم غړې ده.   د اریانا سعید پلار پښتون او مور یې دري ژبې ده. کله چې د ۸ کالو وه مور پلار یې پاکستان ته کډوال شو او له پاکستان څخه سویس ته کډوال شو. اوسمهال له خپلې مور او خپلوانو سره د انګلستان په لندن ښار کې ژوند کوي. په ۱۲ کلنۍ کې یې د میوزیک زده کولو لپاره داخله وکړه او له میوز...
احمد ظاهر

احمد ظاهر

ټولې لیکنې
د ۱۹۴۶ کال د جون میاشتې په ۱۴ نېټه زېږېدلی او د ۱۹۷۹ کال د جون په ۱۴ نېټه مړ شوی. د افغانستان کمپوزر او سندرو لیکونکی وو. په دواړو پښتو او دري ژبو یې سندرې ویلي. د افغانستان په تاریخ کې احمد ظاهر لمړی سندر غاړی وو چې د هرې طبقې، عمر، ژبې او سیمې خلکو یې په افغانستان کې سندرې اورېدلې. سره له دې چې د افغانستان د پاپ او راک مخکښ وو په نور هر ډول میوزیک کې یې خپل هنر تر اورېدونکو رسولی په دې کې هندی کلاسیک، ایرانی، پښتو، قطغني، لوګری او رومانتیک میوزیک شامل دي. احمد ظاهر د افغانستان اېلویس ګڼل کیږي. اېلویس د امریکا سندر غاړی او اکټر وو.   احمد ظاهر په لغمان کې زېږېدلی. پلار یې عبد الظاهر په ۱۹۷۱ او ۱۹۷۲ کې د افغانستان د روغتیا وزیر او لمړی وزیر وو. پلار یې له ظاهر شاه سره هم نږدې اړیکې لرلې او د ۱۹۶۴ اساسي قانون کې یې هم لویه ونډه اخیستې. د احمد ظاهر مشره خور ظاهره ظاهر په متحده ایال...
احمد ولي

احمد ولي

ټولې لیکنې
احمد ولي د افغانستان سندر غاړی دی. غزل ویل یې له ۱۹۷۰ لسیزې پیل کړي. د افغانستان له امنیت خرابېدو سره له هیواده کډوال شو او په جرمني کې له مېشت کېدو وروسته یې په شمالي امریکا او ټوله اروپا کې خپل هنر ته ادامه ورکړه.   احمد ولي افغانستان له دوه نورو سندر غاړو سره هم خپلوي لري چې یوه سلماء جهاني او بل حیدرسلیم دی. په افغانستان کې احمد ولي له هنګامې سره سندرې ویلې خو کله چې جرمني ته کډوال شو نو هنګامه هم ورپسې جرمني ته راغله او په ۱۹۸۵ کې یې واده وکړ. د احمد ولي کورنۍ له واده سره مخالفت وکړ او لامل یې دا وو چې کورنۍ یې هنګامه د ټیټې کچې د کورنۍ انجلۍ ګڼله. په ۱۹۸۶ کې د دواړو زوی مسیح ولي پیدا شو خو په ۱۹۸۹ کې یې هنګامه طلاق کړه او په ۱۹۹۰ کې احمد ولي د متحده ایالتونو ویرجینیا ته ولاړ. په ویرجینیا کې یې بل واده وکړ.   احمد ولي په کابل کې زېږېدلی. پلار یې د پولیسو افسر وو....
Le nom – اسم

Le nom – اسم

ټولې لیکنې
Les propriétés du nom د اسم ځانګړنې   اسم خپلې ځانګړنې لري په دې مانا چې مونث او یا مذکر وي، مفرد او یا جمع وي، له یوې کلیمې جوړ شوی ساده او یا له څو کلیمو ترکیب شوی وي. لاندې یې فرانسوي تشرېح او مانا وګورئ   Le nom peut être simple ou composé. اسم کولای شي ساده او یا ترکیب شوی وي Simple : chien, homme, loup ساده : سپی، سړی، لیوه Composé : loup-garou, essuie-glace ترکیب شوی : د سړي شکل کې لیوه، د موټر د مخکینۍ ښیښې پاکونکی Le nom peut être le centre d’un groupe appelé groupe nominal. اسم کولای شي د یوه ګروپ مرکز شي کوم ته چې نوملړ ډله یا ګروپ نومینل ویل کیږي Les nouveaux jouets de Paul د پال نوي د لوبو توکي پورته نوملړ ډله کې د (jouets) اسم د نوملړ ډلې مرکز دی Le nom peut occuper dans la phrase des fonc...
Félicité Island – فېلیسیتې ټاپو

Félicité Island – فېلیسیتې ټاپو

ټولې لیکنې
د سیشېل کوچنی ګڼ ځنګل لرونکی ټاپو دی. له دیګ ټاپو سره څلور کیلو متره واټن کې ختیځ لور ته واقع دی. د سیشېل پنځم لوی ټاپو ګڼل کیږي. مساحت یې ۲.۶۸ کیلو متر مربع دی. د ۱۹ پېړۍ په پای کې انګرېزانو چې کله د پېراک سلطان عبدالله جلا وطن کړ په همدې ټاپو کې اوسېده. یوازې ۳۰ لوی کورونه پکې دي. چار چاپېره یې نور څلور واړه ټاپوګان هم شته د هر یو نوم او مساحت لاندې وګورئ :   ایل کوکو (île cocos) نوم یې فرانسوی دی او کوچني ټاپو ته وایي مساحت یې ۰.۱۷ کیلو متر مربع لې سور (les sœurs) نوم یې فرانسوی دی او مانا یې خویندې ده ۰.۸۴ کیلو متر مربع پوتي سور (petite sœur) مانا یې وړه خور او مساحت یې ۰.۳۴ کیلو متر مربع مارین ټاپو (Marianne Island) مساحت یې ۰.۹۶ کیلو متر مربع...
La Digue – له دیګ

La Digue – له دیګ

ټولې لیکنې
د سیشېل درېم تر ټولو نامتو ټاپو دی. په ټول هیواد کې څلورم لوی ټاپو ګڼل کیږي. د سیشېل نورې درې لوی ټاپوګان ماهې، پراسلین او سیلویت دي. د ټاپو ټول نفوس ۲۸۰۰ وګړي دي. له پراسلین او ماهې ټاپو څخه بېړۍ دې ټاپو ته تګ راتګ کوي او له همدې امله یې ډېر وګړي له بندر سره نږدې ژوند کوي. کوم کسان چې ټاپو ته له بهر هیوادونو راځي لمړی باید ویکتوریا ته د هوا له لارې ولاړ شي او له هغې وروسته پراسلین ټاپو ته او له پراسلین په بېړۍ کې له دیګ ټاپو ته سفر وکړي. په ټاپو کې هوایي ډګر نشته. مساحت یې ۱۰۰۸ کیلو متر مربع دی. د ټاپو له یو سر تر بل سره پورې تګ په بایسکیل او پښو دواړو ممکن دی. نوم یې د فرانسې د (Marc-Joseph Marion du Fresne) له نوم څخه اخیستل شوی چا چې په ۱۷۶۸ کې سیشېل ته سفر کړی.   تاریخپوهان وایي چې په لمړي ځل سیمې ته یوه فرانسوي له زار پیکو په ۱۷۴۲ کې په لمړي ځل سفر کړی خو تر ۱۷۶۸ پورې یې ن...
Seychelles – سیشېل

Seychelles – سیشېل

ټولې لیکنې
رسمي نوم یې د سیشېل جمهوریت دی په انګریزۍ کې (Republic of Seychelles) لیکل کیږي. د هند په سمندرګي د ټاپوګانو ټولګه او هیواد دی. ټول هیواد له ۱۱۵ ټاپوګانو جوړ شوی. مرکز او تر ټولو غټ ښار یې ویکتوریا دی. سوېل لور ته یې نږدې هیوادونه او ټاپوګان کومور، مایوت، ماداګاسکار، ریونیو او موریس واقع دي. ختیځ لور ته یې مالدیف او چاګوس د ټاپوګانو ټولګه ده. نفوس یې د افریقا تر ټولو هیوادونو کم دی او ۹۴۳۶۷ وګړي ژوند پکې کوي.   په ۱۶ پېړۍ کې اروپایانو له سیمې ټول خلک په زوره ویستلي وو. په خاوره باندې د فرانسې او انګلستان د ګټو سیالۍ دوام لره خو په ۱۹ پېړۍ کې انګلستان بشپړ کنټرول پرې ترلاسه کړ. په ۱۹۷۶ کې یې له انګلستان څخه ازادي واخیسته او له کرنیز هیواد څخه د بازار پر بنسټ جوړ متنوع اقتصاد لرونکي هیواد باندې بدل شو. د اقتصاد ځانګړنه یې د خدماتو سکتور، عامه سکتور او سیاحت دی. له ۲۰۱۰ څخه تر اوسه...

Rodrigues – رودریګ ټاپو

ټولې لیکنې
د هند په سمندرګي کې د موریس ټاپو هیواد خودمختاره ټاپو دی. مساحت یې ۱۰۸ کیلومتر مربع دی. د اورشیندنې ځای هم پکې موجود دی. له ټاپو سره نږدې ځینې خالي ټاپوګان هم موجود دي. د ۲۰۰۲ کال د ډسمبر په ۱۰ نېټه یې له موریس نه خپله خودمختاري ترلاسه کړه، اوسمهال د رودریګ سیمه ایزه شورا پکې واک لري. په ۲۰۱۴ کال یې نفوس ۴۱۶۶۹ وو. وګړي یې اروپایي اصله او افریقایي اصله دوه رګه د موریس تابعیت لرونکي دي. د اقتصاد بنسټ یې کب نیونه، فارمونه، اوبدنه او د سیاحت سکتور جوړوي. د ۱۵۲۸ کال په فېبرورۍ کې یاد ټاپو د پرتګال (Diogo Rodrigues) موندلی وو او له نوم څخه یې د ټاپو نوم هم اخیستل شوی....
Share
Hide Buttons