2017 مې

تور هارولډ پرسیوال برګرون – Tor Harold Percival Bergeron

د اګسټ په ۱۵ نېټه، کال ۱۸۹۱، د انګلستان د لندن ښار سره نږدې په ګاډ سټون کې زېږېدلی او دجون په ۱۳ نېټه، کال ۱۹۷۷، د سوېډن په سټوکهولم کې مړ شوی. د سوېډن هوا پېژندوکی وو چې د نامتوالي وجه ېې د ورېځې په فزیک باندې څېړنې او لیکنې دي. د اوسولو او… read more »

anticyclone – فضایي ګرد بادونه

د هوا سیستم چې په خپل مرکز کې فضایي فشار لري او د دې فشار چار چاپېره بادونه په ورو توګه په شمالي نیمه کره کې د ساعت د ستنې په څېر د ساعت د ستنې د حرکت د لوري په لور او په جنوبي نیمه کره کې د ساعت د ستنې په څېر خو… read more »

پاسه تلونکي بادونه – Anabatic wind

په انګریزي کې ورته (upslope wind) هم وایي. هغه سیمه ایز بادونه دي چې د غونډیو او غرونو په هغې سحطه چې د لمر خوا ته وي له ښکته خوا پورته خیژي. د ورزې لخوا لمر دغه سطحه او په دې سطحې کې لږېدونکي بادونه تر هغو بادونو او سطحو ژر ګرموي چې ورسره په… read more »

آلزایمر ناروغي – Alzheimer disease

 ډیجېنېرېټو (degenerative ) دماغي ناروغي ده کومه چې د ځوانۍ په منځ یا اخر کې پیدا کیږي چې پاېله ېې په حافظه کې بېرته نه راګرزېدونکی کمښت ده او همداسې د پېژندنې نورې وړتېاوې له منځه وړي. ډیجېنېرېټو (degenerative ) — هغه مرض یا علایم کوم چې په تدریجي شکل سره نه لغوه کېدونکی، بېرته… read more »

کم الوتیان – Aleutian low

د غټې فضا کم د فشار (cyclonic) مرکز چې ډېر وخت د الوشن یا الوتیان (Aleutian Islandss) ټاپو له پاسه په ژمي کې موجود وي او د شمال لور ته حرکت کوي خو په اوړي کې تقریبا ورکیږي. د کم شرق لور ته حرکت کوونکي فشار او لوړ فضایي د فشارونو له مرکزونو (eastward-moving low-… read more »

جان اېټکن – John Aitken

د سپټمبر په ۱۸ نېټه، کال ۱۸۳۹، د انګلستان د سکوټ د سټېرلېنګ شایر په فالکرېک کې زېږېدلی او د نومبر په ۱۴ نېټه، کال ۱۹۱۹، په فالکرېک کې مړ شوی. د انګلستان هوا پېژندونکی او فزیک پوه وو چا چې په څو تجربو او کتنو کې خپل جوړ شوی وسایل په فضا کې د… read more »

ادګار داګلاس آدریان – Edgar Douglas Adrian, 1st Baron Adrian

د نومبر په ۳۰ نېټه، کال ۱۸۸۹، د انګلستان په لندن ښار کې زېږېدلی او د اګسټ په ۴ نېټه، کال ۱۹۷۷، په کمبریج کې مړ شوی. د انګلستان اېلېکټرو فزیالوجیسټ (electrophysiologist) وو چا چې د چارلز شېرېنګټن (Sir Charles Sherrington) سره په ګډه په کال ۱۹۳۲ کې د فزیولوجي (Physiology) نړیواله جایزه د عصابو… read more »

Air mass – د بادونو تنه

په هوا پېژندنه کې د باد لویه تنه ده د کومې چې د لوندوالي او تودوخې حالت تقریبا سره ورته وي په دې مانا چې د تنې په برخو کې لوندوالی او تودوخه لوی توپیر نلري. دا ډول بادونه پراخه پولې لري کومې چې په افقي توګه له سلګونه کیلو متر تر زرګونه کیلو متره… read more »

Aerosol – اېروسول

اېروسول یوې داسې مادې ته وېل کیږي چې د فشار لاندې بنده وي او د سپرې یا شیندونکې په توګه د خپرېدو وړتیا لري. خپرېدنه یې معمولا د خوځښت وړ ګازد فشار په ذریعه کیږي. په هوا پېژندنه کې اېروسول د مایع یا جامدو ذرو سیستم ده چې دغه ذرې د ګاز د فشار په… read more »

Absolute humidity – په هوا کې د تبخیر غلظت

په هوا کې د تبخیر غلظت ته وایي. که چېرې mv د هوا په یوه حجم کې د تبخیر کچه وي نو بیا په هوا کې د تبخیر غلظت یا dv داسې ساده کیږي dv = mv/ V په کوم کې چې v حجم ده او dv په متر مکعب کې په ګرام ښودل شوې کچه ده…. read more »

کلیو لینډ ابي – Cleveland Abbe

د ډسمبر په ۳ نېټه، کال ۱۸۳۸، په نیویارک ښار کې زېږېدلی او د اکتوبر په ۲۸ نېټه، کال ۱۹۱۶، د متحده ایالاتونو په چیوی چېز کې مړ شوی. د متحده ایالاتونوهوا پېژندوکی، د متحده ایالاتو د هوا پېژندنې د ادارې (National Weather Service) مخکښ، د یادې ادارې پراخونکی ده. ابي ستور پېژندونکی هم وو… read more »

Microclimate – د محدودې سیمې اقلیم

مایکرو کلایمېټ د هغې وړې سیمې اقلیم ته وایي چې د چار چاپېره سیمې له اقلیم سره توپیر لري د بیلګې په توګه د څو ونو تر منځ شینوالی. د محدودې سیمې اقلیم په یوه وړه سیمه کې اقلیمي وضعیت ده، دا وړه سیمه د ځمکې د سطحې څو متره پورته، څو متره د ځمکې… read more »

Little Ice Age – د یخ وړه دوره

اقلیمي انټروال یا د وخت واټن وو کوم چې په ۱۴ پېړۍ کې پیل او د ۱۹ پېړۍ تر نیمايي یې دوام وکړ. په دې دوره کې مختلف غریز کنګلونه یا د غرونو کنګل پراخ شو، په دې غرونو کې د اروپا د آلپ غرونه، د نیوزلنډ او الاساکا غرونه او د سوېل اند غرونه… read more »

Köppen climate classification – کوپېن د اقلیم ډلبندي

د جرمني د بوټپوهنې اقلیم پوه ولادیمیر کوپېن اقلیم د ځمکې پر سطحه د ګیا د پوښښ له مخې ډلبندي کړی. موخه ېې دا وه چې د ګیا د زون (biomes) لپاره اقلیمي پولې وټاکي او دا نقشه په اول ځل کوپېن د خپل ژوند په اوږدو کې جوړه کړه. لومړی نقشه ېې په ۱۹۰۰… read more »

له ورستیو یخچالونو تر اوسه اقلیمي توپیرونه – Climatic Variation Since The Last Glaciation

نړیواله تودوخه د اقلیم له بدلون سره تړاو لري کوم چې د هغو ځانګړتیاو عمده بدلون ته رجوع کوی چې اقلیم پرې تعریف کیږي؛ له دې پرته په هوا کې د تودوخې زېاتېدنه. د اقلیم بدلون کې د ورېدنه کچه کې بدلون، بادونه، د سمندر کچه کې زېاتوالی یا کموالی او همداسې نورې د کچې… read more »

Sidebar



Share
Hide Buttons