د اوبو ښکارېدونکی یا څرګند څاڅکي، د یخ کرسټال او یا د دواړو مخلوط ته ورېځ وایي. لړې یا غبار د ځمکې لاندینۍ د ځمکې سطحې ته نږې د ورېځ طبقه ده. کله چې لانده بادونه پورته هوا ته وخېژي له لاندې خوا فشار ېې خپروي او د خپرېدو پر وخت په ادیاباتیکه توګه (adiabatically)… read more »
لنډیز یا مخفف ېې (CAT) ده. په شین اسمان کې د ۶۰۰۰ تر ۱۵۰۰۰ مترو (۲۰۰۰۰ او ۴۹۰۰۰ فټه) تر منځ د بادونو نا منظم جریان یا حرکت ده چې د الوتکو لپاره لوی خطر ګڼل کیږي. دا ډول نا منظم د بادونو جریان ډېر وخت په غرنیو او یا تالنده او برېښنا ته نږدې… read more »
وچ ګرم باد چې د ډبریزو چې د ډبریزو غرونو ( Rocky Mountains) شرقي لور ته لاندې کوزیږي. د نړۍ په بل اړخ کې هم همدې ته ورته باد شته چې د (foehns) په نامه یادیږي.
د جنوري په ۱ نېټه، کال ۱۹۱۷، په سن فرانسیسکو کې زېږېدلی او د جون په ۱۶ نېټه، کال ۱۹۸۱، په بوستون کې مړ شوی. د امریکا هوا پېژندونکی وو چې د هوا عددي یا شمیریزې وړاندوینې په پرمختګ کې ېې زېاته مرسته کړې. د پېچلو ریاضیکي موډلونو د طرحې په ذریعه ېې د فضا… read more »
د اندازه کولو اله ده چې د ورېځ لوړوالی او ډبلوالی پرې کچه کیږي. دوه ډولونه لري چې د (the scanning receiver and the rotating transmitter) په نامه دي او دواړه غږیز سیستم لري او هوا ته لایزري وړانګه لیږدوي
د شمالي امریکا د فضایي لوړ فشار مرکز (North American high) په نامه هم پېژندل کیږي. په شمالي کاناډا کې د کمې تودوخې له امله تولید شوی نیمه دایمي د لوړ فشار مرکز ده. چې د شمالي امریکا لویه برخه هم د پوښښ لاندې راولي. د جنوري په میاشت کې د دې مرکز د سمندر… read more »
د اکتوبر په لسمه نېټه، کال ۱۸۱۷، د نېت په کلوینګ کې زېږېدلی او د فیبروري په ۳ نېټه، کال ۱۸۹۰، په یو ترکس کې مړ شوی. د جرمني هوا پېژندونکی وو څوک چې په کال ۱۸۵۷ کې وپوهېد چې بادونه د فضایي فشار د ښۍ زاوېې خواته لږیږي خو اولنی کس هم نه وو… read more »
د اپرېل په ۱۱ نېټه، کال ۱۸۲۹، د سکاټلنډ د کینروس په کینسوډ کې زېږېدلی او د می په ۱۳ نېټه، کال ۱۹۰۷، په اېدېن برګ کې مړ شوی. د انګلستان هوا پېژندونکی وو. مسلک ېې درس ورکول وو خو د شوق لپاره ېې په بوټپوهنه کې اضافي وخت تېروه. په کال ۱۸۶۰ کې ېې… read more »
له سختو بادونو (gale) څخه کمزوری ده. ځنې سیمه ایزو بادونو ته هم د سبا باد نوم اخلي. لکه د سمندر، د ځمکې، دغره او د درې د سبا بادونه. د ځمکې په سطحه کې د غېرې مساوي تودوخې او سړو له امله د ورځې لخوا تولیدیږي. د ورځې لخوا کله چې لمریزې وړانګې په… read more »
سخت سوړ باد چې د شمال لخوا د کورویشیا، سلوانیا او ایټالیا په ادریاټیک سیمه کې لږیږي. بورا له یوناني لفظ بوریاس (boreas) څخه اخیستل شوی او معنی ېې شمالي باد ده. په ژمي کې دا باد ډېر معمولي ده او هر وخت لږیږي. کله چې په شرق کې یخ بادونه له غرونو تېرېږي او… read more »
د مې په ۱۵ نېټه، کال ۱۹۲۵، د سوېډن په نیشاپینګ (نیکوپینګ) کې زېږېدلی او د ډسمبر په ۳۰ نېټه، کال ۲۰۰۷، د سویډن په سټوکهولم کې مړ شوی. د سوېډن هوا پېژندونکی اود ۱۹۸۸–۹۷ ترمنځ د (UN Intergovernmental Panel on Climate Change) ادارې د تاسیس کوونکو ریس وو. د امریکا د پخواني ولسمشر مرستیال… read more »
په هوا پېژندنه کې د تودوخې کمې درجې ته وایي چې سخت باد پکې لږیږي او واوره وریږي. د امریکا د هوا پېژندنې ادارې ېې طوپان ګڼي. په دې طوپان کې 72 کیلو متره / ساعت کې باد لږیږي. په درې ساعتو کې دومره واوره وریږي چې په 0.4 کیلومتره واټن کې هیڅ نښکاري. تودوخه… read more »
په انګریزي کې ورته (chain lightning) هم وایي. له معمولي برېښنا څخه زېات وخت په هوا کې ښکاري. برېښنا لرونکې برخې یا د تار په څېر شکل لري. د دې برېښنا د رامنځته کېدو لامل تر اوسه نده مالوم شوی.
په انګریزي کې (globe lightning) هم ورته وایي. په هوا کې کله کله د توپ په څېر ګرده برېښنا ده چې قطر ېې تقریبا څو سانتي متره وي. ډېر وخت د ځمکې سطحې ته نږدې د ټکې د طوپان پر وخت ښکاره کیږي. رنګ ېې سپین، نارنجي، سور، زېړ او یا نیله وي. او د… read more »
په انګریزي کې ورته (Bermuda high, Azores anticyclone, or Bermuda-Azores high) نومونه هم اخلي. د فضایي لوړ فشار پر له پسې یا دوام کوونکی مرکز ده چې د اطلس سمندر دشمال شرقي سیمې د نیمه استوايي برخې له پاسه په شمالي نیمه کره کې د ژمي او پسرلي موسم موده کې رامنځته کیږي. دا د… read more »
په وړه کچه د بادونو غېرې منظم حرکتونه چې جهت او سرعت ېې په خپلمنځ کې توپیر لري. د فضا بې ثباته حرکت ډېر اړین ده ځکه چې فضا سره ګډوي، د اوبو د تبخیر لامل کیږي، لړې یا غبار او همداسې نور تغیرات رامنځته کوي. له دې پرته په فضا کې په افقي او… read more »
فضایي فشار چې بارومیټریک فشار (barometric pressure) هم ورته وایي. ځواک چې د سطحې په واحد کې د اتوموسفیر کالم لخوا واریدیږي (د بادونو بشپړ بدن په یوه ځانګړې سیمه). د فضا فشار په (mercury barometer) باندې اندازه کیږي او په همدې وجه (barometric pressure) نوم ورته اخلي. دا د (mercury) د کالم لوړوالی ښي… read more »
د کم او لوړو فشارونو چار چاپېره د نړیوالو او سیمه ایزو بادونو لږېدنې ته وایي. په منځني ډول هغه د پراخې کچې بادونه دي چې د شرق او غرب په کمربندونو کې ترتیب شوي او له نړۍ تاو دي. د نیمه استوایي د لوړ فشار په کمربندونو کې چې (30° N and 30° S)… read more »
د مارچ په ۱۴ نېټه، کال۱۸۶۲، د ناروې په کریستیانیا کې زېږېدلی او د اپرېل په ۱۹ نېټه، کال۱۹۵۱، د ناروې په اوسلو کې مړ شوی. د ناروې فزیک پوه او هوا پېژندونکی وو او یو له هغو کسانو ګڼل کیږي چا چې د هوا د وړاندوینې ساینس تاسیس کړی. په ځوانۍ کې ېې له… read more »
د نومبر په ۲ نېټه، کال ۱۸۹۷، د سوېډن په سټوکهلم کې زېږېدلی او د جولای په ۷ نېټه، کال ۱۹۷۵، د متحده ایالتونو د کلیفورنیا په لاس انجلس کې مړ شوی. نارویجی امریکایی وو چې د ګرد باد طوفان کوم چې کم د فشار مرکز لري په اړه ېې کشف وکړ چې دا باد… read more »
