لسم لوست / فرانسوي

Les synonymes
همانیزه یا مترادفې کلیمې
.Observons et comparons les deux textes suivants
لاندې متنونو ته کتنه کوو او سره پرتله کوو یې.
: Pour vous aider à ne plus fumer
خپل ځان سره مرسته کول چې نور سګرټ ونه څکوی :
; faites des exercices physiques –
– فزیکي تمرین وکړئ ؛
adoptez un régime alimentaire riche en fruits et en céréales complètes
– یو د خوړو رژیم چې په میوې او بشپړ غلې غني وي خپل کړئ ؛
; supprimez café, thé, alcool –
– کافې، چای او الکول بس کړئ ؛
,si vous avez envie de fumer –
– که چېرې سګرټ څکولو ته مو زړه کیږي، (که چېرې سګرټ څکولو غواړی)
: décontractez-vous
شخي وباسئ (عضلې کش کړئ)
,respirez à fond
ډوبه ساه واخلئ،
,buvez un peu d’eau
لږ اوبه وڅښئ،
.et, si possible, allongez-vous quelques instants
او که چېرې امکان لري، خپل ځان څو لحظې وغزوئ.

---

.Lisez à nouveau ce texte
دا متن بیا ځلې ولولئ.
: Pour vous aider à ne plus fumer
خپل ځان سره مرسته کول چې نور سګرټ ونه څکوی :
; faites des activités physiques –
– فزیکي فعالیت وکړئ ؛
suivez un régime alimentaire riche en fruits et en céréales complètes
– یو د خوړو رژیم چې په میوې او بشپړ غلې غني وي تعقیب کړئ ؛
éliminez café, thé, alcool –
– کافې، چای او الکول له خپلې خوښې لرې کړئ ؛
,si vous avez envie de fumer –
– که چېرې سګرټ څکولو ته مو زړه کیږي، (که چېرې سګرټ څکولو غواړی)
: relaxez-vous
ځان ارام کړئ :
,respirez à fond
ډوبه ساه واخلئ،
,buvez un peu d’eau
لږ اوبه وڅښئ،
.et, si possible, allongez-vous quelques minutes
او که چېرې امکان لري، خپل ځان څو دقیقې وغزوئ.

---

Constatons
پایلې ته یې کتنه کوو (نتیجه ګیري کوو)
Qu’avez-vous constaté au niveau du sens du texte et au niveau du vocabulaire utilisé
تاسې د کارول شوې د لغاتو د زخیرې په اړه او د متن د مانا په اړه څه نتیجه ګیري وکړه ؟
Réponse
ځواب
Sens : le sens des textes modifiés est resté le même que dans les textes originaux
مانا : د اصلي متن مانا له بدلون موندلي متن سره یو ډول پاتې شوې.
Les mots soulignés ont été remplacés par d’autres mots
د لاندې کرښې لرونکو لغتونو په ځای نور لغتونه ځای پر ځای شوي
.dont la signification est très proche
د کومو چې مانا ډېره نږدې (سره ورته) ده.
.C’est ce qu’on appelle des synonymes
دا هغه څه دي چې مونږ ورته همانیزه یا مترادف وایو.

---

? Qu’est-ce qu’un synonyme

یوه مترادفه یا همانیزه کلیمه څه ده ؟
Voici la définition du dictionnaire Larousse concernant un synonyme
دا د لاروس قاموس د مترادف په اړه تعریف دی :
Se dit de deux ou plusieurs mots de même fonction grammaticale qui ont un sens très analogue ou voisin
دوه یا ډېر کلیمو ته وایي کوم چې ورته ګرامري دنده لري او نږدې یا ډېره ورته مانا لري.
briser = casser = rompre
ماتول
cartable = mallette
د ښونځي بکسه

---

که چېرې اسم وي باید مترادفه کلیمه هم اسم وي، که صفت وي مترادفه کلیمه هم باید بل همانا صفت وي او که فعل وي نو مترادفه کلیمه هم باید همانا فعل وي، …

Pourquoi utilise-t-on des synonymes
ولې همانیزه یا مترادفې کلیمې کاروو ؟
.Pour éviter les répétitions dans un texte
په متن کې د تکرار د مخنیوي لپاره یې کاروو.

---

Quand j’étais écolier
L’heure marchait
وخت تېرېده
.ma grand-mère se levait et faisait chauffer le café dans la marmite
زما انا به پاڅېدله او په لوښي کې به یې کافې ګرموله.
,À sept heures et demie
په اووه نیمې بجو کې،
,je me débarbouillais
ما ځان مینځه / ما مخ لاس مینځل,
,je cirais mes sabots
ما پڼې رنګ کولې،
.je me lavais les mains
لاسونه مې مینځل.
Je m’habillais tous les matins à la même heure et avec la même vitesse
هر سهار مې په ورته سرعت او په هماغه وخت کې (یوه وخت کې) جامې اغوستلې.
Je déjeunais en trempant un bon morceau de pain dans une bonne tasse de café noir bien chaud
د ډوډۍ یوې ښې ټوټې د تورې ښې تودې کافې په یوه پیاله کې په لندولو سهارنۍ خوړله.
Ma grand-mère m’embrassait sur le pas de la porte
انا مې د دروازې خوله کې غېږ کې نیولم.
Je partais pour la classe du matin
زه ښونځي ته تللم.

marcher = avancer
قدم وهل = مخکې کېدل
marmite = casserole
لوښی
débarbouiller = laver
مینځل
tremper = mouiller
په مایع کې چوکه کول یا لندول = لندول
grand-mère = aïeule
انا
le pas de la porte = le seuil de la porte
د دروازې خوله

---

Éléphant
فیل
Il y avait une fois un éléphant
وو نه وو یو وخت یو فیل وو
qui s’appelait Topoho
څوک چې توفو نومېده
.et qui voulait partir en voyage
او غوښتل یې چې په سفر ولاړ شي.
,Depuis longtemps
له ډېره وخته / له اوږدې مودې راپه دیخوا،
.il souhaitait rendre visite à ses cousins les hippopotames
هغه غوښتل چې د خپلو تره زامنو د اوبو اسونو زیارت وکړي.
کوم چې د ځنګل بله څنډه کې اوسېدل.
.au bord du grand fleuve
د لوی سیند په غاړه کې.
,Mais il fallait pour cela marcher des jours et des jours
او د دې لپاره اړتیا وه چې ورځې ورځې قدم ووهي،
,et Topoho, notre éléphant
او توفو زمونږ فیل،
.était plutôt paresseux
تر ډېره ناراسته وو.
: Il pouvait prendre le train
هغه کولای شو چې اورګاډی ونیسي :
,malheureusement pour lui
له بده مرغه د هغه لپاره،
,dans l’autobus de la jungle
د ځنګل په بس کې،
.plus on est gros, plus on paie cher
څومره چې غټ یو همدومره به پیسې زیاتې ورکوو.
,Un trajet qui coûte un cent à une puce
یو سفر کوم چې یوه کټمل ته په یوه سینټ تمامیږي،
coûte dix euros à un lion
همدا سفر یوه زمري ته په لس یورو تمامیږي.
! Vous imaginez ce qu’il peut coûter à un éléphant
فکر وکړئ چې همدا سفر به فیل ته په څو تمامیږي !
.Et Topoho était aussi avare que paresseux
او توفو سره له دې چې لټ وو سوګت هم وو.

s’appeler = se prénommer
نومېدل
vouloir = désirer
غوښتل، هیله لرل
habiter = loger
اوسېدل، مېشت کېدل
mais = or, cependant
مګر، خو
paresseux = fainéant
لټ، نا راسته
trajet = traversée, voyage
سفر
imaginer = penser
زهن کې انځور کول، فکر کول
coûter = valoir
تمامېدل، قیمت لرل، ارزښت لرل
avare = radin
شوم، سوګت

---

le bénéfice = le gain
ګټه
la peine = le chagrin
خپګان
le défunt = le mort
مړ، مرحوم
la demeure = la maison
کور، استوګنځای
le copain = le camarade
ملګری، انډیوال
la gentillesse = la bonté
مهرباني، نیکي
l’estimation = l’évaluation
ارزونه، اټکل کوونه
le patient = le malade
ناروغ
l’intégralité = l’entièreté
بشپړوالی
l’oubli = l’omission
هېرېدنه