Les cinq étapes du schéma narratif – د حکایتي طرحې د متن پنځه ګامونه
Objectifs
موخې
• de comprendre et analyser une histoire en 5 étapes ;
په پنځه ګامونو کې په یوې کیسې پوهېدنه او څېړنه
• de rédiger d’une histoire en respectant les 5 étapes du schéma narratif.
د حکایتي طرحې د پنځه ګامونو په تعقیب سره د یوې کیسې لیکنه
Un récit est une suite d’événements organisés de manière logique et souvent chronologique.
یوه کیسه د پېښو تعقیب ده چې په منطقي توګه او ډېر وخت د تاریخ یا وخت له مخې ترتیب شوې وي.
Nous y retrouvons une situation de départ, un élément qui modifie cette situation, les conséquences de cette modification, un dernier événement qui équilibre et permet d’arriver à la fin du récit.
په دې کې د پېل حالت موجود وي (پیدا کوو)، یو عنصر چې دې حالت ته تغیر ورکوي، د دې تغیر پاېله، او یو اخري عنصر کوم چې تعادل رامنځته کوي او د کیسې پای ته د رسېدو اجازه ورکوي.
Les cinq étapes du schéma narratif
د حکایتي طرحې پنځه ګامونه
1. Situation initiale (SI) : situation au début du récit, elle présente souvent les personnages, les lieux et le moment de l’action.
لمړنی حالت: د کیسې په پېل کې حالت، دا حالت ډېر وخت شخصیتونه، ځایونه او د عمل وخت ښي.
2. Force perturbatrice (FP) : élément qui va changer la situation initiale.
اخلال کوونکی یا مداخله کوونکی ځواک: هغه عنصر چې لمړنی حالت بدلوي
3. Péripéties (PE) : il s’agit des différentes étapes, conséquences de l’élément perturbateur par lesquelles passe l’action.
ټوک یا برخې: دا مختلف ګامونه دي، د اخلال کوونکی یا مداخله کوونکی ځواک پاېلې دي د کومې په ذریعه چې عمل ترسره کیږي.
4. Force équilibrante (ou résolution)* : dernier élément modificateur qui met un terme aux péripéties et amène la situation finale.
د تعادل ځواک : اخري تغیر ورکونکی عنصر کوم چې ټوک یا برخو ته د پای ټکی ږدي او د پای حالت رامنځته کوي.
* Attention ! il n’y a pas toujours de force équilibrante.
پام ! تل د تعادل ځواک په کیسه کې نه وي موجود
5. Situation finale (SF) : situation à la fin du récit souvent différente de la situation initiale.
د پای حالت: د کیسې په پای کې حالت چې ډېر وخت د لمړني حالت سره توپیر لري.
Parfois, la situation finale est identique à la situation initiale. On parle alors de récit itératif.
ځینې وخت د پای حالت لمړني حالت ته ورته وي چې دې ډول کیسې ته تکراري کیسه وایي
Les différents éléments du schéma narratif
د حکایتي طرحې مختلف عناصر
1. Qui est le héros de l’histoire ? Un naufragé
څوک اتل ده ؟ په سمندر کې د ورکې شوې کشتۍ چلونکی
2. Quand commence l’histoire ? On ne le sait pas.
کیسه کله پېل کیږي؟ نه پوهېږو
3. Au début, où se passe la première action ? En pleine mer
dans une chaloupe.
په پېل کې لمړی عمل چېرته ترسره کیږي؟ د سمندر په منځ کې په یوه وړه کشتۍ کې
4. Que s’y passe-t-il ? Il meurt de chaud.
څه کیږي ؟ سخته ګرمي یې وهي
Qui, où, quand, quoi représentent les éléments nécessaires à la mise en route du récit. = Situation initiale
څوک، چېرې، کله، څه د کیسې د پېل کولو لپاره اړین عناصر ښي = لومړنی حالت
Quel est l’élément qui déclenche une réaction ? Un bateau arrive au loin.
کوم عنصر ده چې یو عکس العمل پېل کوي ؟ یو کشتۍ لرې را رسیږي
Une action déclenche la modification de la situation initiale. = Élément perturbateur
یو عمل د لومړني حالت تغیر پېل کوي = اخلال یا مداخله کوونکی عنصر
– Il commence à s’agiter, à faire signe au bateau.
هغه په اشارو پېل وکړ تر څو بېړۍ ته د ورکېدو اشاره وکړي
– Il décide de ramer pour aller le rejoindre.
پرېکړه یې وکړه چې پارو ووهي او بېړۍ سره یو ځای شي
– Une fois arrivé près du navire, il voit un homme lui lancer une échelle.
کله چې بېړۍ ته ورسېد یو کس یې په زینه را زوړندونه ولید
Tous ces événements sont déclenchés par l’élément
perturbateur. = Péripéties
دا ټول عناصر په اخلال کوونکي یا مداخله کوونکي عنصر پېل شوي = ټوک یا برخې
Quel élément met un terme aux péripéties ?
کوم عنصر ټوک یا برخو ته پای ږدي؟
Heureux d’être sauvé, le naufragé monte sur le bateau.
په خپلې ژغورنې خوښ وو، د ورکې شوې کشتۍ چلونکی بېړۍ ته وخته.
Cet événement (monter sur le bateau) met un terme à toutes les péripéties et amène la situation finale. = Force équilibrante
دا عنصر (بېړۍ ته ختل) ټولو برخو یا ټوکونو ته پای ږدي او د پای حالت راولي = د تعادل ځواک
Qu’arrive-t-il au héros à la fin de l’histoire ?
د کیسې په پای کې په اتل څه کیږي ؟
Notre pauvre naufragé est en train de ramer sur le bateau de toutes ses forces : il a été recueilli par une galère romaine, son sauveteur est un officier romain.
بیچاره د ورکې شوې کشتۍ چلونکی په ټول ځواک پارو وه: هغه د روم د یوې بېړۍ لخوا پورته شو او ژغورونکی یې د روم یو افسر وو
Le résultat de tous ces événements, la fin du récit. = Situation finale
د دې ټولو پېښو پاېله د کیسې پای ده = د پای حالت
Situation initiale
لمړنی حالت
Qui ? Où ? Quand ? Quoi ?
څوک؟ چېرته؟ کله ؟ څه ؟
Un petit garçon
یو کوچنی
Chez lui
خپل کور کې
Au moment du repas
د ډوډۍ په وخت کې
Il n’a pas faim et préfère jouer avec ses patins à roulettes.
وږی نده او غوره ګڼي چې د سکیټ په ټایر لرونکو بوټانو لوبې وکړي
Force perturbatrice
اخلال کوونکی ځواک
Qu’arrive-t-il ?
څه پېښیږي ؟
Son papa l’oblige à enlever ses patins et à rejoindre les invités àtable.
پلار یې مجبوره کوي چې د سکیټ بوټان وباسي او له میلمنو سره په مېز کیني
Péripéties
ټوک یا برخې
Le garçon obéit mais il laisse traîner ses patins.
کوچنۍ خبره مني (اطاعت کوي) خو بوټان وېستلي پرېدي
Son père corrige son maintien à table.
پلار یې په مېز باندې د ناستې په چلند کې مرسته ورسره کوي
La maman arrive avec un plat qui sort du four.
مور یې له یوه لوښي سره را رسیږي کوم چې له داش څخه را وېستل شوی
Elle marche malheureusement sur un des patins et, catastrophe, atterrit au milieu de la table dressée et des invités attablés.
له بده مرغه په یو بوټ باند پښه ږدي، او فاجعه، د چمتو شوي مېز چې چار چاپېره تر مېلمانه ناست دي په منځ کې غورزیږي.
Force équilibrante
د تعادل ځواک
Le papa punit son fils pour sa négligence.
پلار زوی ته د بې پروایي له وجې سزا ورکوي
Situation finale
د پای حالت
Le petit garçon est content, il est dans sa chambre et lit, couché sur son lit.
کوچنی خوښ ده په کوټه کې په خپل کټ کې پروت ده او لوست کوي
Comments
So empty here ... leave a comment!