افغانستان د ۲۰۱۸ کال تر جنورۍ پورې ۸ چورلکې تر لاسه کړې وې. د څلورو څرخونو او دوه ماشینونو لرونکې چورلکه ده، په منځنۍ کچه بار لکه، د اور مړه کولو لپاره اوبه، د پوځ لپاره د مهماتو او خوړو بار وړلای شي کومې چې سیکروسکي اېرکرفت (Sikorsky Aircraft) شرکت طرحه کړي او جوړې کړي…. read more »
بلک هاوک د امریکا په (Sauk) کې، په ۱۷۶۷ کې زېږېدلی او په ۱۸۳۸ کې د اکتوبر په ۳ نېټه مړ شوی. د یوې ډلې مشر او د امریکا د سوک د هندیانو جګړه مار وو یاده سیمه اوس د متحده ایالتونو منځنۍ لویدیځه سیمه ده. بلک هاوک له ځان سره (medicine bundle) لرل کوم… read more »
افغانستان له ۱۹۵۸ څخه ۱۴ الوتکې د پیلوټانو د روزنې لپاره پېرلې وې. په روسۍ ژبه یې نوم (Яковлев Як-11) لیکل کیږي، ناټو یې د (Moose) په نامه پېژني، د شوروي اتحاد هوایي ځواک او د شوروي ملګرو د ۱۹۴۷ – ۱۹۶۲ کلونو تر منځ کارولي. جوړونکي شرکتونه یې (Yakovlev, Let) دي، لمړۍ الوتنه… read more »
افغانستان له ۱۹۵۷ کال څخه ۱۴ الوتکې د پیلوټانو د روزنې لپاره ترلاسه کړې وې. په روسۍ ژبه یې نوم (Яковлев Як-18) لیکل کیږي، ناټو یې د (Max) په نامه پېژني. د شوروي اتحاد د دوه پیلوټانو لپاره د روزنې الوتکه وه. یادې الوتکې په چین کې هم د (Nanchang CJ-5) په نامه تولیدېدلې. … read more »
افغانستان له ۱۹۷۵کال څخه د ملکي موخې لپاره ۶ الوتکې تر لاسه کړې وې. په روسۍ ژبه کې یې نوم (Антонов Ан-24) لیکل کیږي، ناټو یې د (Coke) په نامه پېژني، د دوه ماشینو لرونکې او د ۴۴ سپرلېو لپاره الوتکه ده کومه چې په ۱۹۵۷ کې د انتوانوف شرکت طرحه کړې او (Kiev, Irkutsk… read more »
د افغانستان هوایي ځواک له ۱۹۸۵ کال څخه دولس انتوانوف اې اېن – ۱۴ لرلې. په روسۍ ژبه کې ورته (Пчелка) نوم اخلي او مانا یې د شاتو وړه مچۍ ده، ناټو یې د (Clod) په نامه پېژني، د شوروي اتحاد د دواړو ملکي او پوځي موخو لپاره الوتکه ده. په ۱۹۶۶ کال کې یې… read more »
افغانستان په ۱۹۸۱ کال کې ۱۲ الوتکې تر لاسه کړې یوه یې د حزب اسلامي یوه غړي چې د خلق او پرچم په نامه د افغانستان هوایي ځواک ته ننوتلی وو پاکستان ته وتښتوله او له ناستې وروسته په کراچۍ کې د پاکستان د هوایي ځواک میوزیم ته انتقال شوه او تر اوسه په یاد… read more »
دافغانستان هوایي ځواک په کال ۱۹۵۷ کې تر ۱۲ زیاتې الوتکې د ټرانسپورټ لپاره پېرلې وې. په روسۍ ژبه کې د (Annushka or kukuruznik) په نومونو هم یادیږي، ناټو یې د (Colt) په نامه پېژني. د شوروي اتحاد الوتکې دي او د تولید موخه یې په زراعت، صنعت او ټرانسپورت کې کارونه وه. تولید یې… read more »
افغانستان د (USAF) د تړون له مخې شپاړس الوتکې ترلاسه کړې (د ۲۰ الوتکو لپاره تړون لاسلیک شوی وو) او د ټکنالوجۍ لپاره یې د اوسمهالیزه کېدو چارې د (Alenia) شرکت ترسره کړې وې، افغانستان ته یې صادرول په ۲۰۰۹ کې پیل شوو، د ۲۰۱۲ کال تر ډسمبر پورې ۱۶ الوتکې افغان هوایي ځواک تر… read more »
د فرانسې د دوه ماشینو لرونکې د څو موخو لپاره جنګ کوونکې الوتکه ده. د (Dassault Aviation) شرکت طرحه کړې او جوړه کړې، په الوتکه کې مختلف ډوله وسلې کارېدلای شي، د مخالف لوري د فضا کنټرول په بشپړ توګه ترلاسه کولای شي، سیمې ته د نورو الوتکو د داخلېدو د مخنیوي لپاره کارېدای شي،… read more »
ساده شوی چینایي نوم یې (歼-20) او دودیز چینایي نوم یې (殲-20) دی. د یو پیلوټ لپاره د دوه ماشینو لرونکې جېټ ده، په هر ډول هوا کې د عملیاتو تر سره کوونکې ده، د پنځم نسل د غلا تګ کوونکې یا غلچکۍ جنګ کوونکې الوتکه ګڼل کیږي. د چین (Chengdu Aerospace Corporation) شرکت د… read more »
برید کوونکې الوتکې ته په انګرېزۍ کې (strike aircraft, or attack bomber) نومونه هم اخلي. یوه تکتیکي نظامي الوتکه وي بنسټیزه دنده یې بم غورزونه ده خو د بم غورزونکې الوتکې (bomber aircraft) سره یې بنسټیز توپیر دا دی چې هدف دقیق وېشتلای شي، دوېم توپیر یې دا دی چې د ټیټې کچې له هوایي… read more »
بل نوم یې (Super Tweet) دی، د امریکا سپکې برید کوونکې الوتکې دي او د طرحې بنسټ یې له (T-37 Tweet) الوتکو اخیستل شوی. د ویتنام په جګړه کې یې کارونه پیل شوه خو له جنګ وروسته هم تر ډېر وخته وکارېدې. جوړونکی شرکت یې (Cessna) دی، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۶۴ کال په… read more »
د انګلستان برید کوونکې الوتکه وه، په ۱۹۵۰ لسیزه کې طرحه شوې، کله چې د یادو الوتکو جوړونکی شرکت (Blackburn) د (Hawker Siddeley Group) ګروپ غړی شو نو د الوتکو نوم یې هم (Hawker Siddeley Buccaneer) ته بدل کړ خو دوېم نوم یې ډېر کم اخیستل کیږي. د جوړونې موخه یې د شوروي اتحاد (Sverdlov-class… read more »
د افغانستان هوایي ځواک هم تر لاسه کړې وې. د لوړ فعالیت لپاره د روزنې جیټ الوتکه ده، په چکسلواکیا کې د (Aero Vodochody) شرکت جوړه کړې، طرحه یې په ۱۹۶۰ لسیزه کې شوې او موخه یې د (Aero L-29 Delfín) الوتکو ځای نیونه وه. د روزنې لپاره لمړۍ جیټ الوتکه وه چې توربوفان پاورپلنټ… read more »
نوم یې په روسۍ ژبه (Сухой Су-35) لیکل کیږي او ناټو یې د (Flanker-E) په نامه پېژني. د دوه الوتکو طرحې دي کومې چې د (Su-27) الوتکې د طرحې پر بنسټ جوړې شوي. د یو پیلوټ لپاره د دوه ماشینونو لرونکې الوتکه ده، طرحه کونکی شرکت یې ( Sukhoi Design Bureau) او جوړونکی شرکت یې… read more »
د سوېلې کوریا له غږ چټکې، د روزنې لپاره سپکي جنګي الوتکې دي. د سوېلې کوریا لمړۍ له غږ چټکه الوتکه او د روزنې لپاره په ټوله نړۍ کې د یو څو له غږ چټکو الوتکو یوه ده. د جوړونې چارې یې په ۱۹۹۰ لسیزه کې پیل شوي او تر ۲۰۰۲ پورې یې لمړۍ الوتنې… read more »
د افغانستان هوایي ځواک په ۱۹۷۸ کې ۲۴ الوتکې تر لاسه کړې وې کوم چې تر ۱۹۹۹ پورې بېرته په کباړ بدلې شوې. ناټو یې د مایا (Maya) په نامه پېژني. د روزنې لپاره نظامي الوتکه ده. د چکسلواکیا (Aero Vodochody) شرکت جوړې کړي. د چکسلواکیا لمړۍ الوتکه وه چې خپله یې د هېواد په… read more »
اوسنۍ نوم یې (Leonardo SF-260) دی. د ایټالیا سپکې الوتکې دي, د پوځي روزنې او هوا کې د اکروباتیکو الوتنو لپاره پلورل کیږي. جوړونکي شرکتونه یې (SIAI-Marchetti, Aermacchi, Alenia Aermacchi, Leonardo S.p.A.) دي، طرحه کوونکی یې (Stelio Frati) وو، لمړۍ الوتنه یې د ۱۹۶۴ کال د جولای په ۱۵ نېټه کړې، کارونه یې د ۱۹۶۶… read more »
